Hàn Quốc từng hạ bệ ngành chip bán dẫn của Nhật Bản như thế nào thì trong 9 năm trở lại đây, họ đang bị chính Trung Quốc làm điều tương tự với hiệu ứng “Quả cầu tuyết”.
Hãng chip nhớ hàng đầu Trung Quốc CXMT mới đây đã thu hút được giới truyền thông khi nhanh chóng ăn mòn thị phần của Samsung và SK Hynix. Nếu DeepSeek thách thức OpenAI thì CMXT được đánh giá là chú ngựa ô của Trung Quốc trong mảng chip nhớ.
Từ con số 0 vào năm 2020, CXMT đã tăng thị phần của mình lên 5% toàn cầu vào năm 2024 và con số này có thể ngày càng bùng nổ khi Samsung phải rút lui dần trước phân khúc chip nhớ giá rẻ. Hãng tư vấn Qianzhan tại Thâm Quyến dự đoán đà tăng trưởng này sẽ lan nhanh như “quả cầu tuyết”.
Mặc dù trong năm 2023, doanh thu của Samsung và SK Hynix chiếm tới 96% tổng doanh thu chip nhớ DRAM toàn cầu nhưng sự trỗi dậy của CXMT được cho là đang đe dọa đến sự thống trị của các tập đoàn chip Hàn Quốc.
Không riêng gì trong mảng chip nhớ giá rẻ, CXMT cũng đang đột phá ở mảng chip nhớ băng thông cao (HBM), một sản phẩm quan trọng cho các trung tâm dữ liệu phát triển trí thông minh nhân tạo (AI).
Thị phần chip DRAM (%). Trung Quốc đang phá vỡ sự thống trị thị trường của Mỹ và Hàn Quốc
“Với sự trỗi dậy của CXMT, các nhà sản xuất chip Hàn Quốc đang phải đối mặt với một thực tế mới khi phân khúc thị trường giá rẻ tràn ngập các sản phẩm của Trung Quốc”, chuyên gia CW Chung tại Nomura chi nhánh Châu Á Thái Bình Dương cho biết.
“Vấn đề không phải là về ưu thế công nghệ mà là về khối lượng, nghĩa là Samsung đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi tình trạng cung vượt cầu và giá chip thấp hơn khiến họ mất lợi nhuận”, ông Chung nói thêm.
Điều trớ trêu là trước đây Hàn Quốc từng hạ bệ ngành chip bán dẫn Nhật Bản như thế nào thì giờ đây đang bị chính Trung Quốc lặp lại với hiệu ứng “Quả cầu tuyết”.
Lội ngược dòng
Trước khi CXMT được thành lập vào năm 2016, Trung Quốc hầu như không có năng lực sản xuất chip DRAM trong nước, vốn thường được sử dụng trong máy chủ, máy tính và thiết bị di động.
Tuy nhiên với khoản đầu tư từ Alibaba và các quỹ đầu tư quốc doanh, đến năm 2019 CXMT đã bắt đầu sản xuất hàng loạt chip DDR4, khi đó là loại sản phẩm bộ nhớ DRAM tiên tiến nhất.
Năm 2024, CXMT thậm chí đã bắt đầu sản xuất hàng loạt bộ nhớ DDR5 vốn được SK Hynix thương mại hóa lần đầu vào năm 2020 và hiện vẫn đang là loại DRAM tiên tiến nhất.
Báo cáo của Nomura cho thấy CXMT cũng đang gia tăng sản lượng của DDR4 trước nhu cầu của thị trường, từ 70.000 Wafer mỗi tháng năm 2022 lên 200.000 Wafer/tháng vào cuối năm 2024, đảm bảo 15% nhu cầu thị trường toàn thế giới.
Chính điều này đã làm giảm biên lợi nhuận tại Samsung và SK Hynix, buộc các tập đoàn này phải rút lui khỏi phân khúc chip nhớ giá rẻ do khó lòng cạnh tranh nổi.
Tháng trước, Samsung cho biết họ đang giảm mức độ tiếp cận với phân khúc chip nhớ giá rẻ khi tăng trưởng của các dòng chip DRAM và NAND là có giới hạn.
Lợi nhuận hoạt động của Samsung đã giảm 29% trong khoảng quý III-IV/2024.
Trong khi đó SK Hynix thừa nhận rằng sự bùng nổ DRAM tại Trung Quốc đã khiến lợi nhuận hoạt động của công ty thấp hơn so với kỳ vọng của các nhà phân tích trong quý IV/2024.
Phó chủ tịch G Dan Hutcheson của TechInsights nhận định dù thị phần toàn cầu của CXMT vẫn tương đối nhỏ và tập trung nhiều ở Trung Quốc, nhưng tiến triển nhanh chóng của công ty trong lĩnh vực DRAM vốn có tính thương mại cao đang tạo ra hiệu ứng “Quả cầu tuyết”.
“Bạn càng giành được nhiều thị phần, sản lượng của bạn càng lớn, năng suất của bạn càng cao, chi phí của bạn càng thấp và bạn lại giành được nhiều thị phần hơn. Đó chính xác là cách người Hàn Quốc đẩy người Nhật Bản ra khỏi lĩnh vực bộ nhớ vào những năm 1980 và 1990, và giờ đây điều tương tự đang bắt đầu xảy ra với chính họ”, ông Hutcheson nhận định.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng cho biết CXMT đã lợi dụng lỗ hổng trong lệnh cấm vận của Mỹ năm 2023 để tiếp cận các thiết bị sản xuất chip tiên tiến. Năm 2024, CXMT đã bị loại khỏi danh sách đen cấm vận công nghệ của Mỹ.
Hiện CXMT đang xây dựng một nhà máy 280.000 m2 tại Thượng Hải để sản xuất HBM2, tức chỉ kém 2 thế hệ với dòng HBM4 của SK Kynix dự kiến sẽ sản xuất trong năm 2025 để cung ứng cho Nvidia.
Nhiều chuyên gia nhận định việc mở rộng sản xuất HBM2 sẽ gia tăng áp lực lên Samsung, vốn đang phải vật lộn để vượt qua các bài kiểm tra nghiêm ngặt của Nvidia nhằm trở thành nhà cung ứng HBM cùng SK Hynix.
“Samsung đang trong tình thế khó khăn khi SK Hynix và Micron cạnh tranh ở phân khúc cao cấp còn CXMT đang ép họ ở phân khúc thấp cấp”, ông Hutcheson nói.
Chiến thắng
Chuyên gia phân tích Ellie Wang của TrendForce cho biết dù Mỹ hạn chế Trung Quốc mua máy sản xuất chip DRAM tiên tiến vào năm 2022 nhưng chính điều này lại củng cố thêm quyết tâm tự chủ của Bắc Kinh.
Chỉ xét riêng về công suất, CXMT có thể sản xuất tương đương khoảng 10% sản lượng chip DRAM toàn cầu trong năm 2024.
Thậm chí chuyên gia Wang còn khẳng định thị phần kết hợp của tất cả các công ty Trung Quốc có thể tăng vọt lên 10% trong năm 2025, cao gấp đôi mức 5% của năm ngoái.
Sản phẩm DRAM được sử dụng rộng rãi trong điện thoại thông minh, máy tính và các thiết bị điện tử tiêu dùng, đồng thời có thể hoán đổi cho nhau nếu đáp ứng được các yêu cầu về hiệu suất mà không phụ thuộc vào các tính năng độc quyền.
Điều này khiến thị trường DRAM trở nên cực kỳ biến động và nhạy cảm với các điều kiện kinh tế cũng như những thay đổi trong cung cầu.
Nói cách khác, sự đột phá của Trung Quốc sẽ làm thay đổi cuộc chơi khi một nguồn hàng giá rẻ, nguồn cung dồi dào sắp được tung ra thị trường.
“Bất kỳ sự gia tăng nguồn cung DRAM nào của những công ty mới tham gia đều có thể gây áp lực lên những công ty hiện tại và ảnh hưởng đến thị trường toàn cầu, ngay cả khi chỉ là một vài phần trăm”, chuyên gia phân tích Brady Wang của Counterpoint Research cảnh báo.
Khác với các đối thủ nước ngoài, những nhà cung cấp chip của Trung Quốc có lợi thế rất lớn nhờ thị trường nội địa.
“Các nhà sản xuất thiết bị và thiết bị điện tử Trung Quốc sẽ ưu tiên thị trường địa phương có sẵn. Nếu thị phần toàn cầu của họ vào khoảng 5% đến 10% thì thị phần của họ tại Trung Quốc có thể cao hơn đáng kể”, chuyên gia Wang của Counterpoint cho biết.
Chủ tịch Lee Pei Ing của Nanya Technology, nhà sản xuất DRAM lớn thứ năm thế giới, cho biết doanh thu của công ty tại Trung Quốc đã giảm kể từ năm ngoái do ảnh hưởng từ động lực “nội địa hóa” của Trung Quốc và sự cạnh tranh từ CXMT.
Một lợi thế quan trọng đối với Trung Quốc trong việc phát triển ngành công nghiệp DRAM là thị trường trong nước rộng lớn.
Theo Omdia, các công ty Trung Quốc thống trị thị trường điện thoại thông minh toàn cầu, với thị phần hơn 58,5%.
Dữ liệu từ Trendforce cho thấy các nhà sản xuất tivi Trung Quốc kiểm soát hơn 40% thị trường toàn cầu, trong khi các nhà sản xuất máy tính của nước này nắm giữ khoảng 30%.
Trong một số trường hợp, CXMT có thể cung cấp mức giá thấp hơn từ 20% đến 30% so với các công ty toàn cầu hàng đầu.
“Mức giảm giá này cũng có thể gây áp lực lên các công ty dẫn đầu thị trường”, một giám đốc trong ngành nói với Nikkei.
Ngoài mức giá thấp hơn, CXMT còn được lợi thế hỗ trợ từ Bắc Kinh. Thông thường các công ty và cơ quan Trung Quốc có thể nhận được trợ cấp của chính phủ nếu họ mua nhiều chip sản xuất trong nước hơn.
Thách thức
Hiện CXMT đã sản xuất thành công LPDDR4 và DDR4, thế hệ DRAM cũ hơn được sử dụng trong điện thoại thông minh, máy tính và máy tính bảng giá rẻ đến tầm trung. Công ty đã bắt đầu cung cấp một lô nhỏ LPDDR5, loại đã được sử dụng trong các điện thoại cao cấp như iPhone và Samsung Galaxy S và Z series từ khoảng năm 2020.
Những tiến bộ trong DRAM trong những năm qua có khả năng mang lại cho Trung Quốc cơ hội để bắt kịp với đối thủ Mỹ và Hàn Quốc.
Tuy nhiên, câu chuyện Trung Quốc “ăn cắp” công nghệ vẫn bị Phương Tây đưa ra mổ xẻ.
Nhiều giám đốc điều hành trong ngành nói với Nikkei rằng thành công của CXMT một phần là nhờ vào nhân tài từ Hàn Quốc, Nhật Bản và Đài Loan.
Trong một vụ án nổi cộm, các công tố viên Hàn Quốc vào năm 2023 đã ban hành lệnh bắt giữ một cựu nhân viên Samsung vì bị cáo buộc chuyển thông tin liên quan đến DRAM cho CXMT.
Tương tự hãng Inotera Technologies, một nhà sản xuất DRAM của Đài Loan sau đó sáp nhập với Micron vào năm 2016, có hàng trăm nhân viên đã làm việc cho nhiều nhà sản xuất chip của Trung Quốc, bao gồm cả CXMT.
Cựu chủ tịch Yukio Sakamoto quá cố của nhà sản xuất chip DRAM Elpida Memory (Nhật Bản) cũng đã đảm nhiệm các vai trò điều hành quan trọng tại CXMT và SwaySure khi cả hai công ty này mới thành lập.
Ngoài ra, những vấn đề địa chính trị có thể là rào cản. Dù chưa bị đưa vào danh sách đen của Mỹ tính đến tháng 12/2024 nhưng CMXT đã bị Washington chú ý đến.
Xin được nhắc rằng DRAM là một trong những chiến trường đầu tiên trong cuộc đấu tranh công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc.
Nhà sản xuất chip DRAM Trung Quốc JHICC đã đột ngột bị Washington đưa vào danh sách đen vào năm 2018 trước khi họ bắt đầu sản xuất hàng loạt DRAM vì cáo buộc đánh cắp bí mật thương mại của Micron.
Tuy nhiên vào năm 2024, CXMT bất ngờ được đưa ra khỏi danh sách này sau khi Trung Quốc có động thái trả đũa với Micron của Mỹ.
Trong 3 tháng đầu năm nay, có hơn 1,47 tỷ USD vốn đầu tư từ Trung Quốc đăng ký vào Việt Nam, tăng 68,5% so với cùng kỳ năm trước. FDI từ Trung Quốc lũ lượt vào Việt Nam, trong đó có nhiều dự án lớn liên tiếp được khởi động.
Dự án Nhà máy Victory Giant Technology Việt Nam
Cuối tháng 3, Bắc Ninh đón thêm hai nhà máy linh kiện công nghệ cao.
Đó là dự án Nhà máy Victory Giant Technology Việt Nam của Công ty cổ phần công nghệ Victory Giant (tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc); chuyên nghiên cứu và phát triển, sản xuất, kinh doanh các loại bảng mạch sử dụng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, trung tâm dữ liệu lớn, Internet công nghiệp, ô tô năng lượng xanh, công nghệ truyền thông thế hệ mới, hàng không vũ trụ, thiết bị y tế…. Dự án có tổng vốn đầu tư 520 triệu USD.
Tiếp theo là dự án nhà máy của Công ty TNHH Green Precision Manufacturing Việt Nam.
Đây là doanh nghiệp công nghệ cao của Trung Quốc chuyên nghiên cứu, thiết kế và sản xuất các linh kiện cấu trúc chính xác cho sản phẩm tiêu dùng điện tử như loa, điện thoại, máy tính bảng, thiết bị thanh toán điện tử…Dự án với tổng vốn đầu tư hơn 120 triệu USD.
Theo số liệu mới nhất từ Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), trong số 53 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư được cấp phép mới tại Việt Nam trong quý đầu năm, Trung Quốc là nhà đầu tư lớn thứ hai, với 1,23 tỷ USD, chiếm 28,5% tổng vốn đăng kí cấp mới (sau Singapore).
Về đầu tư, các nhà đầu tư Trung Quốc đã đầu tư vào 19/21 ngành kinh tế có đầu tư FDI và tại 55/63 tỉnh thành Việt Nam. Tính đến cuối năm 2024, Trung Quốc có 5111 dự án còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký đạt 30,83 tỷ USD.
Đáng chú ý, chất lượng đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam đã có sự cải thiện vượt bậc, theo nhận định của Phó Chủ tịch VCCI Võ Tân Thành tại Hội thảo “Giới thiệu Hội chợ Canton Fair 2025” hồi đầu năm.
Theo ông thành, nếu trước đây, các dự án chủ yếu tập trung vào dệt may, da giày, nay đã dịch chuyển mạnh mẽ sang lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng tái tạo, cơ sở hạ tầng, điện tử, xe điện và các ngành công nghiệp hiện đại.
“Nhiều doanh nghiệp Trung Quốc với quy mô quốc tế đã triển khai các dự án lớn, góp phần thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Việt Nam, đồng thời tạo ra hàng loạt cơ hội việc làm và chuyển giao công nghệ”, ông Thành từng nhấn mạnh.
Trong cuộc gặp Thủ tướng hồi cuối năm ngoái, Tập đoàn Xây dựng công trình đường sắt Trung Quốc (CRCC) và PowerChina đang đề xuất tham gia vào các dự án hạ tầng giao thông lớn tại Việt Nam như Tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng; Tuyến đường sắt Hà Nội – Lạng Sơn và Hải Phòng – Quảng Ninh – Móng Cái. Đồng thời cũng mong muốn tham gia các dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, đường sắt đô thị tại TP.HCM…
Trong một báo cáo được công bố hồi tháng 9/2024, Ngân hàng HSBC cho biết, tại Đông Nam Á, khách hàng Trung Quốc của HSBC quan tâm nhiều nhất đến việc mở rộng thị trường sang Singapore, kế đến là Việt Nam. “Việt Nam hấp dẫn nhà đầu tư láng giềng bởi mối quan hệ kinh tế chặt chẽ”, HSBC nhận định.
Từ những lời quảng cáo “có cánh” trên mạng xã hội đến những chiêu trò “lùa gà” tinh vi, nhiều KOL đang đánh mất niềm tin của người tiêu dùng. Mạnh tay chấn chỉnh livestream bán hàng.
Trong kỷ nguyên số, những người nổi tiếng trên mạng xã hội (KOL) đã trở thành một “thế lực”, có sức ảnh hưởng không thể phủ nhận trong lĩnh vực thương mại điện tử, mạnh tay chấn chỉnh livestream bán hàng.
Phạt tiền – chưa đủ!
Chỉ với vài lời giới thiệu, một buổi livestream ngắn ngủi, không ít KOL có thể “hô biến” những sản phẩm chưa ai biết tới trở thành “hot trend”, thu hút hàng ngàn, thậm chí hàng triệu lượt mua. Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang và những con số ấn tượng ấy lại ẩn chứa không ít góc khuất, nơi những chiêu trò quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng sản phẩm đang dần bào mòn niềm tin của người tiêu dùng.
Vừa qua, Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch đã xử phạt bà Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng Du Mục) và ông Phạm Quang Linh (Quang Linh Vlogs) do có sai phạm trong hoạt động quảng cáo sản phẩm kẹo Kera.
Trong khi đó, ngay sau khi dư luận xôn xao về việc quảng cáo quá mức, “chiến thần livestream” Chu Thanh Huyền phải lên tiếng trên trang cá nhân với 3,8 triệu người theo dõi, trần tình về việc bị tố quảng cáo sai sự thật sản phẩm “sữa nước” hươu cao cổ từ Hàn Quốc.
Một “chiến thần livestream” có hàng triệu lượt theo dõi khác cũng vừa bị người tiêu dùng phản ánh kêu gọi trữ hàng với lý do sàn thương mại điện tử sắp tăng phí vào đầu tháng 4-2025. KOL này còn bị “tố” bán hàng với giá rẻ không tưởng, thấp hơn nhiều lần so với thị trường, dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực đối với hoạt động bán lẻ hàng hóa tại các cửa hàng truyền thống…
Việc livestream bán hàng đã trở thành nghề kinh doanh “hốt bạc” của nhiều KOL
Theo ông Hồ Tùng Bách, Phó Trưởng ban phụ trách Ban Bảo vệ người tiêu dùng, Ủy ban Cạnh tranh quốc gia – Bộ Công Thương, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 quy định người có ảnh hưởng khi tham gia cung cấp thông tin, có nhận tài trợ từ phía doanh nghiệp thì phải thông báo trước cho người tiêu dùng rằng mình được tài trợ để cung cấp thông tin, không phải xuất phát từ chia sẻ cá nhân qua quá trình sử dụng. Từ đó, người tiêu dùng có thể đánh giá khách quan hơn về sản phẩm.
Trong trường hợp không thực hiện đúng trách nhiệm, người có ảnh hưởng có thể bị phạt 20-30 triệu đồng. Việc đưa thông tin không chính xác về sản phẩm hàng hóa do bên thứ 3 cung cấp cũng có thể bị phạt 20-30 triệu đồng…
Tuy vậy, ông Bách cho rằng mức phạt tiền như trên là quá ít so với thù lao mà người nổi tiếng, người có ảnh hưởng nhận được thông qua hợp đồng tài trợ. Pháp luật cũng có chế tài khác là công khai danh tính người bị xử lý vi phạm trên không gian mạng. Việc này có thể tác động tới hoạt động nghề, uy tín của họ.
Thời gian qua, TikTok đã gỡ bỏ chức năng bán hàng của hơn 500 nhà sáng tạo nội dung. Ông Nguyễn Lâm Thanh, đại diện TikTok Việt Nam, cho biết nền tảng này đã yêu cầu người có ảnh hưởng khi livestream bán hàng phải tuân thủ các quy định, như phải nói đúng về sản phẩm, thông tin đưa đến cho khách hàng.
Tăng cường bảo vệ người tiêu dùng
“Quan trọng hơn là trao quyền cho người tiêu dùng. Nếu nhận thấy hàng hóa không đúng với thông tin cung cấp của người bán, bao gồm cả hàng giả, hàng nhái hoặc hàng hóa khác với mô tả, nền tảng sẽ giải quyết khiếu nại trong 72 giờ và hoàn tiền gấp 2 lần giá trị hàng hóa” – đại diện TikTok Việt Nam khẳng định.
Theo đại diện TikTok Việt Nam, hệ thống pháp luật đã cơ bản đầy đủ. Dù vậy, vẫn cần đẩy mạnh tuyên truyền để người có ảnh hưởng và người tiêu dùng nắm rõ quyền lợi cũng như trách nhiệm của mình.
“TikTok cam kết tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, công bằng; ngăn chặn người bán hàng quảng cáo sai sự thật, không chịu trách nhiệm về sản phẩm với mục đích bán được nhiều hàng hơn so với người đầu tư trí tuệ giải thích sản phẩm chi tiết để thuyết phục người mua” – ông Thanh cho biết.
Trong khi đó, ông Bùi Thanh Thủy, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, nhấn mạnh cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Mặt khác, người tiêu dùng khi mua bán hàng hóa, nếu phát hiện sai so với quảng cáo, tem mác thì nên phản ánh, khiếu kiện, thay vì thực tế hiện nay là hầu như bỏ qua mà không lên tiếng.
Thời gian tới, Bộ Công Thương cho biết sẽ tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức, kỹ năng của người tiêu dùng trong việc mua sắm trên không gian mạng. Cùng với đó, nghiên cứu các quy định pháp luật để hạn chế hành vi vi phạm, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm.
Trước thực tế trên, TS Đào Cẩm Thủy, Chủ nhiệm Bộ môn Marketing, Viện Quản trị Kinh doanh Trường ĐH Kinh tế – ĐHQG Hà Nội, cho rằng cần quản lý đa chiều hơn lĩnh vực này. KOL muốn bán hàng cần có giấy phép hoạt động để cung cấp thông tin, dịch vụ trên mạng xã hội, đăng ký khuyến mãi theo quy định, bảo đảm chất lượng…
TS Đào Cẩm Thủy đề xuất cơ quan quản lý cần xây dựng chế tài xử phạt mạnh tay đối với hành vi quảng cáo sai sự thật. Bên cạnh đó, cấm người có ảnh hưởng xuất hiện trên mạng xã hội nếu vi phạm; nếu nghiêm trọng có thể yêu cầu chấm dứt hành nghề, để tránh việc “tẩy trắng” sau khi vi phạm.
Phân loại KOL để quản lý
Theo Bộ Tài chính, các KOL được chia thành 3 nhóm chính: Người có uy tín, ảnh hưởng trong xã hội, từ đó tạo ra ảnh hưởng trên không gian mạng (chiếm khoảng 21,8%); người không có uy tín trong xã hội nhưng tạo ra ảnh hưởng nhờ có lượng theo dõi lớn trên không gian mạng (khoảng 42%); người có ảnh hưởng gián tiếp trên không gian mạng (khoảng 36,2%).
Thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng cho thấy một số KOL khi livestream quảng cáo, bán hàng có doanh thu hàng chục tỉ, thậm chí cả trăm tỉ đồng. Đây là một trong những lý do Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo nghị định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số của cá nhân, hộ kinh doanh.
Sở Công Thương TP.HCM cho biết trong dịp Tết Ất Tỵ vừa qua, sức mua trên các kênh phân phối truyền thống như chợ, tạp hóa yếu hơn siêu thị và các nền tảng thương mại điện tử. Người dân TP HCM ngày càng ít đi chợ.
Chia sẻ tại họp báo về tình hình kinh tế – xã hội TP.HCM chiều 6/2, ông Nguyễn Minh Hùng, Phó trưởng Phòng Quản lý thương mại, Sở Công Thương TP.HCM cho biết thói quen tiêu dùng của người dân thời gian qua đã có nhiều thay đổi, người dân TP HCM ngày càng ít đi chợ.
Theo ông Hùng, dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, sức mua tại các kênh truyền thống như chợ và cửa hàng tạp hóa tiếp tục suy giảm, trong khi các kênh phân phối hiện đại lại có sự tăng trưởng đáng kể.
“Mặc dù lượng hàng hóa lưu thông qua 3 chợ đầu mối những ngày cận Tết tăng 70-80% so với ngày thường, nhưng vẫn giảm so với năm trước. Ngược lại, các hệ thống bán lẻ hiện đại như siêu thị lại ghi nhận sức mua tăng mạnh. Ví dụ, Bách Hóa Xanh ghi nhận mức tăng hơn 30%”, đại diện Sở Công Thương TP.HCM cho hay.
Đặc biệt, trong cao điểm mua sắm Tết năm nay, hệ thống phân phối đã mở rộng thời gian hoạt động, chỉ nghỉ đêm 30 Tết và hoạt động trở lại từ mùng 2. Nhờ đó, thói quen dự trữ hàng trước Tết giảm dần, giúp tình trạng ùn ứ trước Tết cũng giảm đáng kể.
“Người dân ngày càng có xu hướng mua sắm trực tiếp tại siêu thị từ mùng 3 Tết thay vì tích trữ sớm”, ông Hùng nhấn mạnh.
Thực tế, Cục Thống kê TP.HCM ước tính tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trong tháng đầu năm – cao điểm mua sắm trước Tết Nguyên đán Ất Tỵ – đã đạt 107.996 tỷ đồng, tăng 7,5% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, doanh thu bán lẻ chiếm gần 50%, ước đạt 53.717 tỷ đồng, tăng 11,5% so với tháng 1/2024.
Nếu so sánh với dịp Tết Giáp Thìn vào tháng 2/2024, ngành bán lẻ – dịch vụ Tết này tăng hơn 28%.
Song song đó, dịch vụ hỗ trợ vận tải, bưu chính và chuyển phát đạt doanh thu 29.954 tỷ đồng, tăng mạnh 25,5% so với tháng 1/2024, phần nào phản ánh sức mua trên thị trường thương mại điện tử cũng như nhu cầu biếu tặng dịp Tết này.
Ông Nguyễn Minh Hùng cho hay thương mại điện tử trên địa bàn TP đã tiếp tục duy trì đà phát triển với tốc độ tăng trưởng 30-50% mỗi năm.
Theo ông Hùng, nhờ các giải pháp đồng bộ được triển khai từ đầu năm 2024, thị trường TP.HCM trong dịp Tết Ất Tỵ không xảy ra tình trạng khan hàng hay sốt giá. Các chương trình khuyến mại và giảm giá cũng được triển khai rộng rãi, góp phần thúc đẩy sức mua. Các doanh nghiệp bình ổn thị trường đã thể hiện tính chuyên nghiệp, tuân thủ quy chế và đảm bảo cân đối cung – cầu.
Tuy nhiên, trao đổi với Tri Thức – Znews, ông Hùng cho biết việc kích cầu tiêu dùng và thúc đẩy sức mua tại TP.HCM vẫn là một thách thức lớn đối với Sở Công Thương. Trước áp lực này, Sở đã có chỉ đạo khẩn, triển khai ngay một số giải pháp nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong việc kết nối và kích cầu tiêu dùng.
Chủ tịch UBND TP.HCM cũng đã chỉ đạo Sở Công Thương tạo điều kiện tối đa để doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động khuyến mại. Một trong những giải pháp quan trọng là phân cấp quản lý khuyến mại về các quận, huyện, giúp nhiều doanh nghiệp dễ dàng triển khai chương trình kích cầu.
Ngoài ra, các chương trình khuyến mại tập trung cũng được tổ chức quy mô hơn, sôi động hơn, tiếp cận đa dạng đối tượng tiêu dùng từ cả phân khúc cao cấp lẫn thu nhập thấp.
Bên cạnh đó, TP.HCM đang tập trung xây dựng chuỗi cung ứng bền vững, kiểm soát chất lượng hàng hóa nhằm đẩy mạnh tiêu dùng trong nước để người dân tin tưởng và ưu tiên sử dụng hàng Việt Nam thay vì hàng nhập khẩu.
