Khi số lượng quy định về điều kiện kinh doanh quá nhiều mà chất lượng lại thấp chính là biểu hiện rõ nét của tư duy “không quản được thì cấm”, tạo ra hệ thống pháp luật thiên về kiểm soát hơn là kiến tạo, tạo cơ hội và không gian phát triển. Yêu cầu của Tổng Bí thư và quyền tự do kinh doanh của Nhân dân.
Có thể xóa tan thành tựu của Nghị định 15/2018/NĐ-CP
Trong cuộc tọa đàm gần đây về sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP hướng dẫn Luật An toàn thực phẩm, một vị đại diện doanh nghiệp FDI đã bày tỏ sự bất lực rằng: “Như vậy, quy định trong dự thảo có thể xóa tan thành tựu của Nghị định 15/2018/NĐ-CP, thậm chí gây tốn kém hơn nữa”.
Để chứng minh, ông phân tích, dự thảo quy định tổng cộng 31 nội dung doanh nghiệp phải tự công bố, cao hơn nhiều so với 5 nội dung, theo Nghị định 15 hiện hành.
Bên cạnh đó, vẫn theo Nghị định 15, doanh nghiệp được sản xuất, kinh doanh ngay sau khi nộp hồ sơ. Trong khi đó, theo dự thảo sửa đổi, sau khi doanh nghiệp nộp hồ sơ, trong 7 ngày cơ quan quản lý sẽ đăng tải lên website, và trong vòng 3 tháng sau khi đăng tải sẽ soát xét hồ sơ. Điều đó có nghĩa là doanh nghiệp chỉ được sản xuất sau 3 tháng 7 ngày.
Xin kể lại vắn tắt tinh thần cải cách của Nghị định 15. Trước đây, Nghị định 38/2012/NĐ-CP về an toàn thực phẩm thuộc thẩm quyền của Bộ Y tế yêu cầu doanh nghiệp phải xin cấp Giấy tiếp nhận bản công bố hoặc Giấy xác nhận công bố thì mới được tiến hành sản xuất, kinh doanh.
Quá trình cải cách thể chế trong lĩnh vực vệ sinh an toàn thực phẩm quả là gian nan. Ảnh: Nam Khánh
CIEM ước tính mỗi năm có từ 35.000 đến 45.000 lượt doanh nghiệp phải làm thủ tục này. Trung bình, doanh nghiệp sẽ mất khoảng 4 tháng với chi phí 10 triệu đồng đối với thực phẩm thường và 30 triệu đồng đối với thực phẩm chức năng để hoàn tất thủ tục chứng nhận và công bố sự phù hợp.
Yêu cầu này, cùng rất nhiều yêu cầu khác, đã gây bức xúc cho cộng đồng doanh nghiệp trong một thời gian dài.
Sau nhiều nỗ lực của Chính phủ, Nghị định 15/2018/NĐ-CP được ban hành thay thế Nghị định 38, với phương pháp quản lý an toàn thực phẩm chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm.
Thay vì phải xin xác nhận từ cơ quan Nhà nước, nay các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm được tự công bố. Sự thay đổi này giúp giảm đến 90% chi phí hành chính, tiết kiệm 10 triệu ngày công và 3.700 tỷ đồng mỗi năm cho doanh nghiệp, theo tính toán của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham).
Kể lại câu chuyện này để thấy quá trình cải cách thể chế trong lĩnh vực vệ sinh an toàn thực phẩm quả là gian nan. Lẽ ra, doanh nghiệp cần tập trung nguồn lực để nghiên cứu, phát triển, mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh, hơn là suốt ngày phải lo về thủ tục hành chính như thế này.
Điều kiện kinh doanh núp bóng tiêu chuẩn, quy chuẩn
Điều kiện kinh doanh đã nở rộ như nấm sau mưa, như chúng tôi đã phân tích trong bài “Bảo vệ quyền tự do kinh doanh”. Trên thực tế, các điều kiện kinh doanh còn “núp bóng” hoặc “ẩn” trong tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật.
Một số quy chuẩn kỹ thuật yêu cầu doanh nghiệp phải có cơ sở vật chất nhất định, đáp ứng diện tích tối thiểu của các cơ sở sản xuất, hay yêu cầu chứng chỉ hành nghề của nhân sự ở một số bộ phận… khi sản xuất, kinh doanh sản phẩm, dịch vụ.
Những quy chuẩn “núp bóng” đó, về bản chất, chính là các điều kiện kinh doanh. Chẳng hạn, từng có đề xuất quy định điều kiện về diện tích, cơ sở vật chất… đối với siêu thị mini, cửa hàng tiện lợi và trung tâm thương mại. Không rõ những quy định như trên có mục tiêu quản lý nhà nước ra sao, nhưng rõ ràng chúng ảnh hưởng đến lợi ích của các bên liên quan, trước hết là những người đầu tư kinh doanh thương mại.
VCCI tính toán, mỗi năm có khoảng 20 luật, gần 150 nghị định và khoảng 600 thông tư được ban hành. Bên cạnh đó là hàng nghìn công văn điều hành, trong đó không ít công văn có chứa đựng quy phạm pháp luật.
Văn bản hướng dẫn thi hành các luật quá nhiều về số lượng, chồng chéo, trùng lặp, hay thay đổi về nội dung, gây nguy cơ tùy ý và khó dự đoán trong thực thi, tạo rủi ro cho doanh nghiệp và người dân.
Câu hỏi đặt ra là liệu có xuất hiện tình trạng khôi phục lại các điều kiện kinh doanh đã được bãi bỏ, hoặc ban hành mới các quy định bất hợp lý về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật như trường hợp dự thảo Nghị định 15 nói trên – trong “rừng” văn bản quy phạm pháp luật nêu trên, gây cản trở cho doanh nghiệp?.
Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh trong bài viết “PHÁT TRIỂN KINH TẾ TƯ NHÂN – ĐÒN BẨY CHO MỘT VIỆT NAM THỊNH VƯỢNG” rằng: Kinh tế tư nhân phải là lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên mới, thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa nền kinh tế, nâng cao sức cạnh tranh quốc gia… Kinh tế tư nhân cần phấn đấu trở thành lực lượng chủ lực, đi đầu trong ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo, để đạt mục tiêu đóng góp khoảng 70% GDP vào năm 2030…
Ông khẳng định, điều này đòi hỏi một sự thay đổi căn bản trong hoạch định chính sách,… Vì thế, Nhà nước phải có phương thức quản lý phù hợp với cơ chế thị trường, bảo đảm quyền tự do kinh doanh, quyền sở hữu tài sản và quyền cạnh tranh bình đẳng của kinh tế tư nhân. Cần xóa bỏ mọi rào cản, minh bạch hóa chính sách, loại bỏ lợi ích nhóm trong hoạch định chính sách và phân bổ nguồn lực, không phân biệt đối xử giữa khu vực kinh tế tư nhân với doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp đầu tư nước ngoài trong mọi chính sách.
Đồng thời, cần nhất quán quan điểm “mọi người có quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm”, xây dựng chính sách làm yên lòng các nhà đầu tư, doanh nghiệp và doanh nhân. Quan trọng hơn, phải tạo dựng niềm tin mạnh mẽ giữa Nhà nước và khu vực kinh tế tư nhân, qua đó khuyến khích doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, đổi mới sáng tạo và tham gia vào các lĩnh vực kinh tế có tính chiến lược.
Doanh nghiệp, người dân trong nước gặp quá nhiều rào cản kinh doanh như vậy thì làm sao phát triển, lớn lên để trở thành động lực quan trọng nhất?.
Cũng xin trích dẫn những phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm đang tạo nên sự thay đổi lớn để đất nước bước vào kỷ nguyên mới:
Thứ nhất, thể chế hiện nay là “điểm nghẽn của điểm nghẽn” đối với phát triển; đột phá thể chế là “đột phá của đột phá”.
Thứ hai, phải từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm” trong xây dựng pháp luật; đề cao phương pháp “quản lý theo kết quả”… và chuyển từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, tạo không gian mới và động lực phát triển.
Thứ ba, luật pháp không chỉ để quản lý mà còn phải khuyến khích đổi mới, sáng tạo, thúc đẩy phát triển, tạo cơ hội và mở rộng không gian phát triển.
Thứ tư, hoàn thiện hệ thống pháp luật… nhanh chóng khắc phục những chồng chéo, bất cập trong hệ thống hiện hành, tạo nền tảng pháp lý ổn định, dễ tuân thủ. Tinh thần là: một vấn đề, một nội dung chỉ quy định tại một luật; doanh nghiệp được tự do kinh doanh những gì pháp luật không cấm, còn cơ quan Nhà nước chỉ được làm những gì pháp luật cho phép.
Thứ năm, phân cấp mạnh, toàn diện cho địa phương theo hướng “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Đề cao nguyên tắc thị trường trong huy động và phân bổ nguồn lực, đồng thời loại bỏ cơ chế “xin – cho” và tư duy bao cấp.
Không thể hạn chế quyền tự do kinh doanh của dân
Cần nhận thức rõ rằng các điều kiện kinh doanh, về bản chất, là rào cản hạn chế gia nhập thị trường. Càng có nhiều quy định về điều kiện kinh doanh thì càng lớn cản trở đối với cạnh tranh lành mạnh, đổi mới sáng tạo và phát triển, đặc biệt đối với khu vực kinh tế tư nhân.
Khi số lượng quy định về điều kiện kinh doanh quá nhiều mà chất lượng lại thấp chính là biểu hiện rõ nét của tư duy “không quản được thì cấm”, tạo ra hệ thống pháp luật thiên về kiểm soát hơn là kiến tạo, tạo cơ hội và không gian phát triển.
Vì vậy, cần phải triệt để tháo bỏ những “điểm nghẽn” do các quy định về điều kiện kinh doanh các ngành nghề gây ra trong những Luật chuyên ngành để đảm bảo quyền tự do kinh doanh đã được hiến định: “Quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng” (Khoản 2, Điều 14, Hiến pháp 2013).
Rà soát tất cả các quy định về ngành nghề kinh doanh có điều kiện và các điều kiện kinh doanh tương ứng trong Luật Đầu tư và pháp luật chuyên ngành. Chỉ giữ lại các ngành nghề kinh doanh có điều kiện thuộc phạm vi điều chỉnh theo khoản 2 Điều 14 của Hiến pháp năm 2013 và quản lý theo hình thức cấp giấy phép, giấy chứng nhận.
Thực hiện chương trình “cách mạng” về tinh giản quy định pháp luật, minh bạch hóa, số hóa và tự động hóa các quy trình, thủ tục hành chính đối với người dân, doanh nghiệp và tổ chức khác. Chương trình này cần được triển khai trên nền tảng ứng dụng rộng rãi công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn…, hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia có môi trường kinh doanh thuộc nhóm dẫn đầu Đông Nam Á, với thể chế trở thành năng lực cạnh tranh vượt trội trong khu vực.
Bà L.T. A. T. (trú tại TP. Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) nhập hàng từ Thái Lan về Việt Nam để bán trên sàn thương mại điện tử và các trang mạng xã hội Facebook, Tiktok… Từ đầu năm 2023 đến tháng 5/2025, bà T. bị khởi tố vì thu 27 tỷ từ kinh doanh online nhưng không thực hiện bất kỳ nghĩa vụ kê khai, nộp thuế nào với Nhà nước.
Ngày 24/5, thông tin Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cho biết, đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với L.T.A.T. (33 tuổi, trú tại TP. Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) để điều tra về hành vi trốn thuế và buôn lậu.
Theo đó, trong quá trình giám sát và quản lý thuế trên địa bàn TP. Vũng Tàu, Đội thuế liên huyện Vũng Tàu – Côn Đảo (thuộc Chi cục Thuế khu vực XV) đã phát hiện bà T. kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử, có dấu hiệu trốn thuế nên đã phối hợp cung cấp thông tin, tài liệu có liên quan cho cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
Sau khi điều tra, cơ quan chức năng xác định bà T. đã đăng ký, sử dụng nhiều tài khoản bán hàng trên sàn thương mại điện tửvà các trang mạng xã hội Facebook, Tiktok… để kinh doanh hàng hóa nhập từ Thái Lan về Việt Nam mà không đăng ký kinh doanh. Toàn bộ hoạt động kinh doanh đều được thực hiện dưới danh nghĩa cá nhân, không kê khai, không nộp thuế theo quy định.
Căn cứ tài liệu thu thập được, bước đầu công an xác định từ đầu năm 2023 đến tháng 5/2025, bà T. đã thu về hơn 27 tỷ đồng từ việc bán hàng trực tuyến. Tuy nhiên, bà không thực hiện bất kỳ nghĩa vụ kê khai, nộp thuế nào với Nhà nước.
Số tiền trốn thuế lên tới hơn 400 triệu đồng. Hành vi này đã gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước, đồng thời làm ảnh hưởng đến môi trường cạnh tranh, tạo tiền lệ xấu trong hoạt động kinh doanh trên môi trường số.
Do đó, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với T. để điều tra về hành vi trốn thuế và buôn lậu.
Hiện vụ việc đang được tiếp tục mở rộng điều tra để làm rõ vai trò của các đối tượng có liên quan, nguồn gốc hàng hóa cũng như toàn bộ doanh thu phát sinh của bà T. trên các nền tảng mạng xã hội khác.
Hiện nay, Chi cục Thuế khu vực XV đang tích cực thực hiện đợt cao điểm kiểm tra, xử lý các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, vi phạm pháp luật về thuế. Các Đội Thuế trực thuộc được yêu cầu phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an, đặc biệt là trong việc rà soát những trường hợp có dấu hiệu bất thường trong giao dịch điện tử, nhằm phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
Mục tiêu của đợt cao điểm này không chỉ nhằm bảo đảm nguồn thu cho ngân sách Nhà nước mà còn góp phần tạo lập một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, khuyến khích sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế số.
Bộ Y tế đề nghị các tỉnh mở đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn tình trạng buôn lậu, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ
Trong vòng một tháng qua, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Y tế đã có nhiều văn bản chỉ đạo các cơ quan chức năng mở đợt cao điểm đấu tranh chống sản xuất, buôn bán thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, sữa giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ; ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Để triển khai thực hiện Công điện số 65/QĐ-TTg ngày 15/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc mở đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hôm nay, 17/5, Bộ Y tế đã ra văn bản đề nghị UBND cấp tỉnh tiếp tục triển khai các công việc sau:
Nhiều loại thuốc giả đã được phát hiện.
Mở đợt tấn công cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, vi phạm bản quyền, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ từ ngày 15/05/2025 đến ngày 15/06/2025 theo đúng yêu cầu của Công điện số 65/CĐ-TTg đối với các sản phẩm thuốc, thuốc có nguồn gốc từ dược liệu, mỹ phẩm, thực phẩm, thiết bị y tế, hóa chất diệt côn trùng, diệt khuẩn dùng trong gia dụng và y tế.
Tiếp tục triển khai quyết liệt và hiệu quả Công điện số 40/CĐ-TTg ngày 17/4/2025 về việc xử lý vụ việc sản xuất, phân phối sữa giả, số 41/CĐ-TTg ngày 17/4/2025 về việc xử lý vụ việc sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thực phẩm bảo vệ sức khỏe và Công điện số 55/CĐ-TTg ngày 02/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường phối hợp, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân liên quan đến sản xuất, buôn bán thuốc chữa bệnh giả, sữa giả và thực phẩm bảo vệ sức khoẻ giả; Công văn số 2352/BYT-QLD ngày 20/04/2025 và số 2936/BYT-QLD ngày 15/5/2025 về việc tăng cường công tác đấu tranh phòng chống thuốc giả, sữa giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả.
Phối hợp với Bộ Y tế triển khai thực hiện đúng tiến độ, hoàn thành các nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch số 614/KH-BYT ngày 13/5/2025 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc triển khai các công điện trên tại địa bàn tỉnh, thành phố.
Chỉ đạo các cơ quan chức năng đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm việc buôn bán, kinh doanh thuốc giả, thuốc nhập lậu, thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ; tập trung đấu tranh phòng chống các loại tội phạm có tổ chức, thực hiện tốt công tác tiếp nhận, xử lý tin báo, tố giác tội phạm, tăng cường truyền thông để nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của người dân trong việc phòng chống tội phạm và tội phạm có tổ chức; siết chặt công tác quản lý các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thuộc lĩnh vực y tế trên địa bàn, kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm, dấu hiệu tội phạm để có biện pháp phối hợp với các đơn vị chức năng truy tìm tận gốc, nhằm ngăn chặn, xử lý và kiến nghị khởi tố trong trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.
Chỉ đạo Sở Y tế phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ và các đơn vị liên quan phổ biến và yêu cầu các nhà khoa học, nhà quản lý của ngành y tế ký cam kết không quảng cáo, giới thiệu thông tin sai lệch, thiếu cơ sở, căn cứ khoa học, phóng đại tính năng, công dụng của sản phẩm khi chưa xác minh kỹ tài liệu pháp lý liên quan đến sản phẩm; chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu có hành vi quảng cáo gian dối.
Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị phổ biến tới toàn bộ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thực hiện nghiêm kỷ luật công vụ, các quy chế, quy định, quy trình công tác; nâng cao trách nhiệm, đạo đức, ý thức công vụ; tuyệt đối không chịu tác động, ảnh hưởng, không lợi ích nhóm trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến việc thẩm định, cấp giấy phép hoạt động, công bố sản phẩm trong lĩnh vực y tế trên địa bàn. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đột xuất việc thực hiện các quy định phòng, chống tham nhũng, tiêu cực nhằm kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, bao che, dung túng theo quy định của pháp luật.
“Công chức, viên chức chịu trách nhiệm pháp lý nếu để xảy ra sai phạm trong quá trình thực thi nhiệm vụ; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm toàn diện trước Thủ tướng Chính phủ nếu để xảy ra tình trạng sản xuất, kinh doanh, buôn bán thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, mỹ phẩm, thiết bị y tế giả trên địa bàn” – Bộ Y tế nhấn mạnh, đồng thời, đề nghị UBND các tỉnh, thành phố tiếp tục chỉ đạo thực hiện và triển khai hiệu quả các nội dung đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, vi phạm bản quyền, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên.
Ngày 15-5, các tỉnh, thành trên cả nước đã khởi động đợt cao điểm ra quân chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái và gian lận thương mại theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Hàng loạt hành động, chỉ đạo cụ thể đã được triển khai ngay từ ngày đầu.
Chiều 15-5, ông Nguyễn Quang Huy, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) TPHCM cho biết, đơn vị đã và đang tăng cường mở đợt truy quét, đẩy lùi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng không rõ xuất xứ… từ 15-5 đến 15-6.
Trong đó, để kiểm soát tình trạng thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ, lực lượng QLTT TPHCM sẽ đẩy mạnh kiểm tra đột xuất tại các khu vực nổi cộm như: chợ đầu mối, siêu thị, trung tâm thương mại, các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm và các kho chứa hàng hóa…
Bên cạnh đó, lực lượng QLTT cũng xây dựng các giải pháp chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; tập trung đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả các hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép ma túy, vận chuyển trái phép vàng, ngoại tệ, hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam…
Trước đó, vào chiều 14-5, Chi cục QLTT TPHCM đã kiểm tra, phát hiện 1 điểm kinh doanh tại chợ Bình Tây (quận 6) bày bán hàng loạt hộp yến sào tinh chế loại 100g/hộp, trị giá gần 60 triệu đồng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Bên cạnh đó, khi kiểm tra 1 điểm kinh doanh tại quận 8, lực lượng QLTT phát hiện hơn 100 gói bột thực phẩm các loại không rõ nguồn gốc, hàng được rao bán trên website thương mại điện tử…
Tại tỉnh Lào Cai, sáng 15-5, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh đã tổ chức hội nghị tổng kết tình hình những tháng đầu năm và phát động đợt cao điểm chống hàng lậu, hàng giả, thực phẩm mất an toàn vệ sinh, gian lận thương mại… kéo dài từ nay đến ngày 15-6. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Nguyễn Thành Sinh trực tiếp chủ trì, yêu cầu toàn bộ các sở ngành dù đang sáp nhập, tinh gọn bộ máy vẫn không được bỏ trống địa bàn, không để các đối tượng buôn lậu lợi dụng kẽ hở quản lý. Chỉ trong 4 tháng đầu năm, tỉnh này đã phát hiện và xử lý 294 vụ vi phạm hàng lậu, hàng giả, gian lận thương mại với tổng trị giá xử lý trên 5,6 tỷ đồng.
Tại tỉnh Bắc Ninh, ngay trước thời điểm chính thức ra quân, lực lượng quản lý thị trường đã bất ngờ kiểm tra một cơ sở kinh doanh ở xã Đại Lai (huyện Gia Bình), phát hiện 40.000 gói rong biển đóng sẵn không có chứng từ, hóa đơn hợp lệ. Đại diện Đội QLTT số 5 (Bắc Ninh) cho biết loại thực phẩm này nếu không có nguồn gốc rõ ràng, rất dễ gây ngộ độc, nhất là với trẻ em và người ăn chay. Bắc Ninh vốn là địa bàn trung chuyển, tập kết hàng lậu, trong năm 2024 và quý 1-2025, tỉnh đã phát hiện tới 2.560 vụ vi phạm, với tổng trị giá gần 480 tỷ đồng.
Còn tại tỉnh Vĩnh Phúc, thông tin được cung cấp ngày 15-5 cho biết, Đội QLTT số 5 và công an kinh tế đã phát hiện gần 800kg thịt heo đã mổ, bỏ nội tạng, có dấu hiệu hư hỏng tại một nhà hàng ở TP Vĩnh Yên. Toàn bộ số hàng được tiêu hủy ngay lập tức. Chủ cơ sở bị lập biên bản xử lý vi phạm hành chính.
Trong khi đó, ngày 13-5 Công an tỉnh Sóc Trăng cho biết đã phát hiện gần 8 tấn hàng hóa, gồm: sữa, rượu, sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, tinh dầu… không có hóa đơn chứng từ, nguồn gốc xuất xứ, giấy phép lưu hành sản phẩm. Theo đó, nhận được tin báo của người dân, Công an xã Hồ Đắc Kiện đã kiểm tra tại hộ gia đình bà N.T.C. (thuộc xã Hồ Đắc Kiện, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng) thì bắt quả tang 3 nam thanh niên đang có hoạt động bóc tách bao bì, nhãn hiệu sản phẩm, hàng hóa.
Tại hiện trường, lực lượng chức năng phát hiện 413 thùng hàng, 67 bao đựng sản phẩm các loại, với tổng trọng gần 8 tấn, tất cả đều không có hóa đơn chứng từ, nguồn gốc xuất xứ, giấy phép lưu hành sản phẩm. Qua làm việc, 3 đối tượng trên khai nhận được người đàn ông Đ.K.H. (ngụ Long Biên, Hà Nội) thuê để thực hiện công việc tháo gỡ, bóc tách các bao bì sản phẩm…
Ngày 15-5, Thủ tướng Phạm Minh Chính ký Công điện số 65/CĐ-TTg về mở đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Thủ tướng yêu cầu mở đợt tấn công cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, vi phạm bản quyền, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên toàn quốc, thời gian từ ngày 15-5 đến ngày 15-6. Bộ Công an chỉ đạo lực lượng Công an toàn quốc phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng tập trung nhận diện các tổ chức, cá nhân nghi vấn có biểu hiện, dấu hiệu hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ và các hành vi liên quan, triển khai các biện pháp nghiệp vụ đấu tranh, xử lý hình sự các tổ chức, cá nhân vi phạm nghiêm trọng nhằm kịp thời răn đe, cảnh tỉnh.
Theo Cục Hải quan và Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, chỉ riêng trong tháng 4-2025, cả nước đã phát hiện 1.330 vụ buôn lậu, gian lận thương mại, trị giá hàng hóa vi phạm gần 1.867 tỷ đồng. Trong 2 năm thực hiện Kế hoạch 92 của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, toàn quốc đã phát hiện và xử lý gần 295.000 vụ vi phạm, trong đó có hơn 24.000 vụ hàng lậu, hàng cấm, 10.000 vụ hàng giả, hàng kém chất lượng. Trong đó có tới 5.280 vụ đã bị khởi tố hình sự.
Ban Chỉ đạo 389 quốc gia yêu cầu các địa phương khẩn trương xây dựng kế hoạch năm 2025, nắm chắc địa bàn, xác định nhóm hàng trọng điểm, chủ động phòng ngừa, truy quét tận gốc các đường dây lớn. Trách nhiệm người đứng đầu sẽ bị truy cứu nếu để xảy ra các vụ nổi cộm.
