Xu hướng mua sắm online, mua sắm qua mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử trực tuyến ngày càng phổ biến, điều này mang lại nhiều lợi ích cho người tiêu dùng nhưng bên cạnh đó vẫn tồn tại nhiều mặt hạn chế khi cơ quan quản lý vẫn còn đang chậm hơn một nhịp.
Mua sắm trực tuyến lấn át thị trường truyền thống
Trương Thị Hạ Huyền, 35 tuổi, nhân viên văn phòng một tập đoàn lớn tại TP.HCM, kể đã rất lâu rồi cô chưa đi chợ hay trung tâm thương mại để mua sắm. Kể cả trong lúc nghỉ thai sản đến lúc sinh em bé, tất cả những vật dụng cần thiết cô đều đặt mua qua mạng, không thiếu thứ gì. “Mỗi lần đi trung tâm thương mại tôi chủ yếu ăn uống với gia đình hoặc xem phim, giải trí, còn mua sắm thì cứ lên mạng là có”, Huyền nói.
Trường hợp như Huyền không phải là số ít, với nhiều gia đình hiện nay tại các đô thị lớn, thói quen mua sắm online đã dần thay thế cho những buổi la cà shopping truyền thống. Theo thống kê của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương), thương mại điện tử (TMĐT) trong nước tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng, đạt mức 18 – 25% mỗi năm. Năm 2024, quy mô thị trường TMĐT sớm vượt mốc 25 tỉ USD, tăng 20% so với năm 2023, chiếm tỷ trọng khoảng 9% so với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Tốc độ tăng trưởng này đưa VN vào top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng TMĐT hàng đầu thế giới.
Còn theo báo cáo toàn cảnh thị trường TMĐT do đơn vị phân tích độc lập Metric phát hành, tổng doanh số của 5 sàn TMĐT phổ biến nhất tại VN hiện nay (gồm Shopee, Lazada, TikTok Shop, Tiki và Sendo) trong năm 2024 đạt 318,9 ngàn tỉ đồng, tăng trưởng 37,36% so với năm 2023. Đồng thời, tổng sản lượng tiêu thụ cũng đạt 3,421 triệu sản phẩm, tăng mạnh 50,76%. Những con số này cho thấy sức mua của thị trường vẫn duy trì ở mức cao.
Ngoài các sàn TMĐT lớn trong nước, các hộ, cá nhân còn hoạt động kinh doanh trên các nền tảng cung cấp dịch vụ sàn TMĐT nước ngoài như: Booking, Agoda, Airbnb, Tripadvisor; các nền tảng nội dung thông tin số, nền tảng mạng xã hội như: Netflix, Spotify (nền tảng thuê bao); Google, YouTube, Facebook, TikTok (nền tảng quảng cáo, mạng xã hội); Apple Store, CH Play (nền tảng kho ứng dụng)… Hiện nay còn đang xuất hiện đối tượng kinh doanh mới đó là các cá nhân là người ảnh hưởng lớn (KOL) thực hiện kinh doanh trên các sàn TMĐT, nền tảng số thông qua livestream quảng cáo bán hàng hóa, dịch vụ…
Nỗi lo thất thu thuế, hàng gian hàng giả
Theo Bộ Tài chính, quy mô thị trường TMĐT VN những năm gần đây tăng trưởng mạnh, từ 16,4 tỉ USD năm 2022 lên 20,5 tỉ USD năm 2023, ước đạt 25 tỉ USD (tương đương khoảng 630.000 tỉ đồng) trong năm 2024. Tuy nhiên, tổng số thu thuế từ hoạt động kinh doanh TMĐT của doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong nước và nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại VN chỉ chiếm khoảng 20% quy mô doanh thu thị trường TMĐT và tỷ trọng này đang có xu hướng giảm từ 20,1% năm 2022 xuống 17,4% năm 2024. Như vậy, có thể thấy nhiều đối tượng kinh doanh chưa thực hiện việc kê khai, nộp thuế theo quy định của pháp luật thuế đối với doanh thu từ hoạt động TMĐT.
Cục TMĐT và Kinh tế số cũng nhìn nhận: “Cơ quan quản lý nhà nước hiện vẫn còn gặp khó khăn trong công tác quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh với các nền tảng TMĐT xuyên biên giới. Nhiều nền tảng TMĐT xuyên biên giới chưa được cấp phép hoặc đang trong quá trình cấp phép vẫn thực hiện cung cấp dịch vụ TMĐT tại VN, bán các sản phẩm, hàng hóa xuyên biên giới vào thị trường VN với giá cả thấp, gây ảnh hưởng xấu đến thị trường tiêu thụ nội địa, áp lực cạnh tranh với các nền tảng TMĐT nội địa và tác động lớn đến hành vi mua sắm của người tiêu dùng. Bên cạnh đó, hoạt động livestream bán hàng đang là xu hướng phát triển nhanh chóng của TMĐT song quy định pháp lý về TMĐT mới chỉ điều chỉnh chung giống như một hoạt động quảng cáo đi kèm với bán hàng, mà chưa có quy định riêng rẽ về các chủ thể tham gia livestream, các quy định thông tin tối thiểu phải cung cấp cho người xem, trình độ chuyên môn của người thực hiện livestream, định danh chủ tài khoản và những vấn đề về kiểm soát thông tin trong quá trình phát livestream…”.
Trao đổi với Thanh Niên, một lãnh đạo Cục TMĐT và Kinh tế số thừa nhận: “Sự phát triển của TMĐT cùng với sự bùng nổ công nghệ làm phát sinh các đối tượng điều chỉnh mới, với những biểu hiện tồn tại đa dạng và liên tục thay đổi, đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước cần phải có cách tiếp cận mới và phương pháp quản lý mới. Do đó, các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền phải ứng dụng công nghệ để thực hiện chức năng quản lý và luôn nắm rõ được sự thay đổi công nghệ trong suốt quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó, cần xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ban, ngành trong việc xử lý, giải quyết các vấn đề liên quan đến TMĐT, đặc biệt là đối với việc kiểm tra, kiểm soát phát hiện sai phạm và phải triển khai hoạt động đồng bộ trên phạm vi toàn quốc”.
Đối với vấn đề hàng gian hàng giả trên các kênh TMĐT, Cục Quản lý thị trường TP.HCM thông tin: Trong thời gian trước và sau tết, các đơn vị chức năng đã phát hiện, bắt giữ hàng loạt vụ thực phẩm bẩn không rõ nguồn gốc, hàng chục ngàn bia giả thương hiệu nổi tiếng…, tất cả đều được quảng cáo, kinh doanh thông qua các kênh mạng xã hội. Mặc dù cơ quan quản lý thường xuyên giám sát, kiểm tra và phát hiện nhiều trường hợp kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng trên môi trường TMĐT, song đây chỉ là bề nổi còn thực chất vẫn tồn tại khá nhiều tổ chức, cá nhân lợi dụng mạng xã hội để kinh doanh sản phẩm bất hợp pháp. Theo đại diện Cục Quản lý thị trường TP.HCM: “Bên cạnh giải pháp nỗ lực tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật cho các hộ kinh doanh; thúc đẩy ứng dụng AI trong các hoạt động quản lý và giám sát, chúng tôi cũng kêu gọi người tiêu dùng cần phải có những kiến thức nhất định để thực hiện các giao dịch điện tử an toàn, tránh bị kẻ gian lợi dụng lừa đảo mua bán hàng giả… Cùng với đó, phải tích cực có những phản hồi, đánh giá đúng đắn về các nhà cung cấp hàng hóa, dịch vụ qua mạng; xây dựng văn hóa bài trừ hàng giả, hàng kém chất lượng, không gián tiếp tiếp tay cho những chủ thể kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng trên môi trường TMĐT”.
Với tốc độ tăng trưởng trung bình hằng năm trên 20%, đi cùng với sự gia tăng về quy mô mua sắm trực tuyến, chúng tôi dự báo các hoạt động kinh doanh không lành mạnh nói chung và các tranh chấp trên môi trường trực tuyến cũng sẽ tiếp tục gia tăng trong thời gian tới. Tuy nhiên có thể thấy hệ thống xử lý vi phạm hành chính, tòa án và trọng tài hiện nay chưa hiệu quả để giải quyết số lượng rất lớn các vụ tranh chấp trong TMĐT khi giá trị giao dịch trung bình của mỗi vụ không quá lớn. Trong năm 2025, VECOM sẽ phối hợp với các tổ chức liên quan như Bộ Tư pháp, VCCI, các công ty luật và các sàn TMĐT lớn để nghiên cứu, đề xuất và triển khai cơ chế, công cụ giải quyết tranh chấp gọn nhẹ, tin cậy, hiệu quả. Bên cạnh đó hiệp hội sẽ phối hợp với các cơ quan, tổ chức, các doanh nghiệp hội viên triển khai các hoạt động cụ thể nhằm nâng cao ý thức bảo vệ thông tin cá nhân của cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Đại diện Hiệp hội TMĐT VN (VECOM)
Theo Báo Thanh Niên
Ở quán bar ‘nhà tù’, khách sẽ mặc trang phục tù nhân, ký vào ‘bản thú tội’, nhận hồ sơ tội phạm rồi được dẫn vào phòng giam. Xu hướng mới, quán bar cho khách thử đi tù.
Lấy cảm hứng từ loạt phim “Orange is the New Black” của Netflix, quán bar mang phong cách nhà tù nằm ở nhiều nơi như Thanh Đào thuộc phía đông tỉnh Sơn Đông; Hàng Châu ở phía bắc tỉnh Chiết Giang; Trùng Khánh ở phía tây nam Trung Quốc. Khách sẽ mặc bộ đồ liền màu cam để hoá thân tù nhân. Không gian bên trong trang trí song sắt, báo cũ, hình vẽ graffiti và ảnh nghi phạm.
Khu vực khách ngồi cũng được chia thành từng “phòng giam”, trong đó có “phòng thẩm vấn” với các dụng cụ trừng phạt như còng tay, xích chân và gậy.
Thức uống gồm cocktail, soda và cà phê có giá khoảng 50 tệ (170.000 đồng) mỗi món. Một số chi nhánh yêu cầu khách trả thêm 10 tệ để thuê trang phục.
Khách vào quán phải ký vào “biên bản thú tội” và nhận “hồ sơ tội phạm” trong đó ghi rõ “tội danh” mà họ bị gán, đồng thời chụp ảnh trước khi được đưa đến “phòng giam” hay khu vực thưởng thức đồ uống.
Nhân viên quầy bar mặc đồng phục cảnh sát và tương tác với khách như những người giám sát trong trại giam, ví dụ nhắc nhở tuân thủ “nội quy nhà tù”, hỏi khách về “tội danh”, hoặc nhắc khách không được phá hoại bàn ghế.
Ý tưởng độc đáo thu hút khách trải nghiệm và người dùng mạng xã hội.
“Ánh sáng, cách trang trí và không gian quán mang lại cảm giác nhập vai thú vị, đồng thời có nhiều góc chụp ảnh độc lạ”, một người nói trên mạng xã hội, cho biết đã rủ bạn bè cùng trải nghiệm.
Một khách khác cho biết khi đến chi nhánh Hàng Châu vào khoảng 10 giờ tối trong ngày thường, họ phải chờ gần 20 phút mới được vào do quá đông khách. Một bình luận khác nhận xét mô hình quán vừa tiên phong vừa “điên rồ”.
Ý tưởng quán bar nhà tù cũng vấp phải nhiều ý kiến trái chiều, có người cho rằng “quá lố đến mức khó hiểu”.
“Nhà tù vốn dùng để trừng phạt, giáo dục và cải tạo tội phạm, do đó biến không gian cho mục đích giải trí có thể làm giảm đi sự tôn trọng pháp luật, đồng thời thiếu tôn trọng các nạn nhân thực sự cùng gia đình họ”, một ý kiến cho biết.
Mô hình quán bar “nhà tù” cũng xuất hiện ở Australia và một số nước châu Âu, như Alcotraz trên phố Brick Lane, London, khai trương từ khoảng năm 2018. Quán lấy ý tưởng từ nhà tù Alcatraz ở vịnh San Francisco, phía bắc bang California, bờ Tây nước Mỹ, nơi từng giam giữ hơn 1.500 tù nhân từ năm 1934 đến 1963, trong đó có những trùm buôn lậu rượu khét tiếng thời kỳ cấm rượu 1920 – 1930 như Al Capone và George “Machine Gun” Kelly.
Điểm khác biệt của quán là khách phải tự mang rượu vào, nhân viên sẽ dùng loại rượu đó để pha chế đồ uống theo yêu cầu. Cách phục vụ được thực hiện theo phong cách bí mật, tạo cảm giác lén lút như đang tham gia một cuộc vượt ngục.
Quán Alcotraz trên phố Brick Lane, London. Ảnh: Eduardo Pramio/Instagram
“Cơn sốt” Labubu đã kéo lợi nhuận hãng đồ chơi Trung Quốc Pop Mart tăng gần 400%. Lợi nhuận tăng 4 lần trong 6 tháng đầu năm 2025, thông tin này cũng giúp cổ phiếu Pop Mart tăng 8% trên sàn chứng khoán Hong Kong (Trung Quốc).
Doanh thu của Pop Mart đã tăng hơn 204% so với cùng kỳ năm trước, đạt gần 14 tỷ nhân dân tệ (1,93 tỷ USD), trong khi lợi nhuận ròng tăng vọt 400% lên hơn 4,5 tỷ nhân dân tệ (627 triệu USD) trong 6 tháng đầu năm 2025. Cả 2 số liệu này đều vượt xa dự báo tháng trước của hãng, theo CNBC.
Từ đầu năm, mã cổ phiếu của hãng đồ chơi Trung Quốc này đã tăng hơn 200%. Vốn hóa của Pop Mart hiện cao hơn các “gã khổng lồ” như Mattel (nhà sản xuất búp bê Barbie) và Sanrio (nhà sản xuất Hello Kitty).
Đáng chú ý, các sản phẩm búp bê Labubu của công ty liên tục gây sốt toàn cầu khi nhiều người bắt gặp chúng trên túi xách của nhiều ngôi sao nổi tiếng như Lisa (BlackPink) hay Rihanna.
Pop Mart xếp Labubu vào nhóm “The Monster” (quái vật). Các sản phẩm trong nhóm này mang về doanh thu 4,8 tỷ nhân dân tệ (khoảng 668 triệu USD) trong nửa đầu năm, đóng góp gần 35% tổng doanh thu. Hãng đồ chơi này tiết lộ sẽ liên tục tăng nguồn cung búp bê Labubu đang cháy hàng trên toàn cầu.
Hoạt động kinh doanh chính của Pop Mart là sản xuất và bán đồ chơi sưu tầm, trong đó nhiều sản phẩm được hợp tác cùng các nghệ sĩ nổi tiếng cũng như bán theo hình thức “hộp mù” (blind box).
Khách hàng sẽ chi khoảng 10-20 USD nhưng không biết mình nhận được sản phẩm nào cho đến khi mở hộp.
Theo CEO Pop Mart Wang Ning, công ty đồ chơi của ông đang đi đúng hướng để đạt mục tiêu doanh thu 20 tỷ nhân dân tệ (tương đương 2,78 tỷ USD) trong năm 2025, đồng thời khẳng định mức 30 tỷ (tương đương 4,18 tỷ USD) trong năm nay cũng “nằm trong tầm tay”.
“Chúng tôi vẫn rất lạc quan về các thị trường quốc tế và tin rằng dư địa tăng trưởng còn rất lớn. Dự báo, doanh số tại thị trường Bắc Mỹ và châu Á – Thái Bình Dương trong năm nay sẽ tương đương doanh số mà thị trường Trung Quốc đạt được vào năm 2024”, ông Ning nói thêm.
Bên cạnh đó, công ty cũng sẽ bước vào giai đoạn mở rộng cửa hàng với tốc độ nhanh chóng trong vòng 1-2 năm tới cùng kế hoạch khai trương thêm 10 cửa hàng ngay trong năm nay tại thị trường Mỹ, theo Reuters.
Mục tiêu tiếp theo của Pop Mart là xây dựng một “đế chế kiểu Disney”. Ban lãnh đạo cho biết hãng kỳ vọng các nhân vật của Pop Mart sẽ xuất hiện trong phim hoạt hình và công viên giải trí dù những dự án này có thể chưa mang lại nguồn thu lớn trong ngắn hạn.
Khu vực châu Á – Thái Bình Dương (ngoại trừ Trung Quốc) hiện là thị trường quốc tế lớn nhất của Pop Mart, với doanh thu tăng trên 257% và vượt 2,8 tỷ nhân dân tệ (tương đương 390 triệu USD) so với cùng kỳ năm ngoái. Ngoài ra, châu Mỹ là thị trường quốc tế lớn thứ hai khi doanh thu được ghi nhận tăng hơn 1.000%.
Ba cách tra cứu điểm thi tốt nghiệp THPT 2025. Thí sinh có thể tra cứu điểm thi tốt nghiệp THPT từ 8h ngày 16/7 trên VnExpress hoặc hệ thống tra cứu của ngành giáo dục.
Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến công bố điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2025 vào 8h ngày 16/7. Phụ huynh và thí sinh có thể tra cứu điểm thi theo ba cách.
Cách thứ nhất là truy cập vào trang tra cứu điểm thi của VnExpress tại: https://diemthi.vnexpress.net, sau đó nhập số báo danh và bấm “Tìm kiếm”.
Ngoài điểm thi, thí sinh sẽ có thêm thông tin về phổ điểm các môn, tổ hợp xét tuyển đại học, top thí sinh có điểm cao nhất ở từng môn. VnExpress cũng gợi ý danh sách nhóm ngành, trường có điểm chuẩn năm ngoái tiệm cận mức điểm mà thí sinh đạt được.
Ví dụ, thí sinh đạt 26 điểm tổ hợp A00 (Toán, Lý, Hóa), trang sẽ gợi ý một số trường có ngành lấy điểm chuẩn năm ngoái quanh mức này, nêu chi tiết thí sinh thiếu hoặc thừa bao nhiêu điểm so với năm ngoái. Đây có thể là căn cứ hữu ích để thí sinh cân nhắc đăng ký, điều chỉnh nguyện vọng trên hệ thống xét tuyển của Bộ.
Ngoài ra, phụ huynh, thí sinh có thể tham khảo điểm chuẩn của trường, ngành trong vài năm trở lại đây, một số thông tin tuyển sinh khác như tổ hợp, học phí tại Trang tra cứu đại học.
Giao diện trang tra cứu điểm thi của VnExpress.
Cách tra cứu điểm thi thứ hai là thông qua hệ thống của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Thí sinh truy cập https://thisinh.thitotnghiepthpt.edu.vn/, dùng tài khoản đã được cung cấp khi đăng ký thi tốt nghiệp để đăng nhập, rồi bấm tra cứu kết quả.
Cuối cùng, phụ huynh và thí sinh có thể xem điểm thi tốt nghiệp THPT qua website của Sở Giáo dục và Đào tạo. Việc công bố điểm sẽ theo 34 tỉnh, thành sau sáp nhập.
Hơn 1,16 triệu thí sinh dự thi tốt nghiệp THPT hôm 26-27/6. Trong đó, gần 1,14 triệu thí sinh thi theo chương trình giáo dục phổ thông mới (2018) và hơn 26.700 theo chương trình cũ (2006).
Thí sinh theo chương trình mới làm bài hai môn bắt buộc là Ngữ văn và Toán, cùng hai môn tự chọn trong các môn: Hóa học, Vật lý, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ (Nông nghiệp, Công nghiệp), Ngoại ngữ (7 thứ tiếng).
Thí sinh theo chương trình cũ làm bài Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ cùng bài tự chọn Khoa học tự nhiên (Hóa học, Vật lý, Sinh học) hoặc Khoa học xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân).
Sau khi biết điểm, thí sinh có 10 ngày để nộp đơn phúc khảo nếu muốn, hạn cuối là 25/7. Thí sinh sẽ nhận được giấy chứng nhận kết quả thi, chứng nhận tốt nghiệp tạm thời, học bạ THPT, chậm nhất vào 22/7.
Thời gian đăng ký, điều chỉnh và bổ sung nguyện vọng xét tuyển đại học là từ 16/7 đến 17h ngày 28/7, không giới hạn số lần. Thí sinh nộp lệ phí xét tuyển trực tuyến từ 29/7 đến 17h ngày 5/8.
Điểm chuẩn đại học năm 2025 được công bố trước 17h ngày 22/8.
