Khởi Nghiệp
Thay đổi cuộc chơi thị trường taxi: Startup 3 năm tuổi ở châu Á khiến ngành gọi xe chấn động.

Ứng dụng hiện đã có mặt tại hơn 15 thành phố của Ấn Độ, ngành gọi xe chấn động, hỗ trợ gần 190.000 chuyến đi mỗi ngày.
Namma Yatri, công ty khởi nghiệp 3 năm tuổi của Ấn Độ, đang làm đảo lộn ngành dịch vụ gọi xe tại đất nước tỷ dân. Ra mắt vào năm 2022 với tư cách đơn vị tổng hợp xe lam, startup này đã thay đổi cách tài xế kiếm tiền từ các nền tảng gọi xe đơn thuần.
Được biết, Namma Yatri loại bỏ mô hình dựa trên hoa hồng, đi tiên phong bằng hệ thống dựa trên đăng ký. Tài xế sẽ trả cho nền tảng một khoản phí tượng trưng và được giữ lại toàn bộ giá cước tính từ khách hàng.
Ứng dụng hiện đã có mặt tại hơn 15 thành phố của Ấn Độ, hỗ trợ gần 190.000 chuyến đi mỗi ngày. Theo trang web, Namma Yatri đã giúp 638.000 tài xế kiếm được tổng cộng hơn 175 triệu USD kể từ khi ra mắt cho đến nay.
Thành công này buộc các đối thủ cạnh tranh lâu đời, từ Ola, Rapido và gần đây nhất là Uber, buộc phải điều chỉnh mô hình kinh doanh và cung cấp đăng ký. Chính phủ cũng đang tìm cách giới thiệu các ứng dụng xe chuyển lợi nhuận trực tiếp cho tài xế.
Namma Yatri hiện đang tính đến chuyện mở rộng ra thị trường nước ngoài. Sarayu Natarajan, người sáng lập Viện Aapti, một tổ chức nghiên cứu tập trung vào công nghệ và xã hội, chia sẻ với Rest of World khi đề cập đến sự thay đổi trong mô hình thanh toán trên toàn ngành: “Namma Yatri đóng vai trò trung tâm trong sự thay đổi đang diễn ra”.
Namma Yatri có thị phần nhỏ hơn nhiều so với các đối thủ cạnh tranh, song lại đang trở thành động lực của ngành, Saurav Kumar Chachan, đối tác liên kết của Redseer, một công ty nghiên cứu và tư vấn tập trung vào các công ty khởi nghiệp, nói với Rest of World . “Các tài xế coi đây như một giải pháp thay thế tốt hơn và các nền tảng sẽ phải phù hợp với hướng đi của thị trường”.
Ứng dụng hiện đã có mặt tại hơn 15 thành phố của Ấn Độ, hỗ trợ gần 190.000 chuyến đi mỗi ngày.
Namma Yatri được phát triển bởi một công ty fintech do SoftBank hậu thuẫn, Juspay, hợp tác với Quỹ Tương tác trong Kinh tế số (FIDE), một tổ chức phi lợi nhuận tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số bằng các giao thức mở. Nhóm sáng lập của Namma Yatri đã tham khảo ý kiến của Liên đoàn lái xe kéo tự động (ARDU) tại Bengaluru để đảm bảo ứng dụng có thể giải quyết các thách thức trong các mô hình gọi xe hiện có. Rudramurthy, tổng thư ký ARDU nói với Rest of Word: “Khách hàng thích thú và nói về ứng dụng với những người khác nữa”.
Thời điểm Namma Yatri ra mắt vào tháng 11 năm 2022, ứng dụng miễn phí cho tài xế và đã có hàng nghìn người sử dụng. Đến giữa năm 2023, Namma Yatri triển khai mô hình phí đăng ký khác nhau, tùy vào từng khu vực. Ở hầu hết các tiểu bang, tài xế xe lam trả 25 rupee (29 xu) một ngày cho các chuyến đi không giới hạn hoặc 3,5 rupee (4 xu) cho mỗi chuyến đi trong 10 chuyến đầu tiên, sau đó không tính phí.
Namma Yatri hiện là ứng dụng gọi xe duy nhất ở Ấn Độ công khai các số liệu quan trọng về tài xế và chuyến đi. Vào cuối năm 2023, Juspay đã tách Namma Yatri thành một công ty riêng có tên là Moving Tech Innovations. Shanmugavel được bổ nhiệm làm giám đốc điều hành; Magizhan Selvan, cựu giám đốc điều hành của Juspay, tiếp quản vị trí giám đốc điều hành.
Năm 2024, Moving Tech Innovations huy động được 11 triệu USD từ Google và các công ty đầu tư mạo hiểm Blume Ventures và Antler.
“Chúng tôi thích cách họ xây dựng và giải quyết vấn đề di chuyển ở quy mô lớn. Nó có thể mở rộng quy mô mà không cần đầu tư nhiều vốn”, Karthik Reddy, đồng sáng lập Blume, chia sẻ với Rest of World.
Tài xế Bobby Thomas cho biết anh hài lòng với Rapido và Namma Yatri vì chúng minh bạch và thân thiện với tài xế, dù khả năng tiếp cận trong giờ cao điểm hạn chế. “Ngoại trừ một số khu vực nhất định, lựa chọn mặc định của tôi luôn là Uber vì trải nghiệm của người dùng tốt hơn”, Disha Rawal, một cư dân Bengaluru cho biết.
Rest of World đã nói chuyện với gần một chục tài xế. Hầu hết đều sử dụng ít nhất hai ứng dụng. Nhiều tài xế ở Bengaluru không hài lòng với Namma Yatri vì họ tin rằng công ty này, vốn tuyên bố minh bạch dữ liệu, lại không minh bạch về thu nhập. Một số vẫn cảnh giác với phí đăng ký của công ty.
“Khi họ bắt đầu, họ nói không tính phí. Nếu sau này họ tăng phí này thì sao?”, một người nói.
Namma Yatri vẫn chưa hòa vốn.
Từ tháng 11 năm 2023 đến tháng 3 năm 2024, công ty báo cáo khoản lỗ 3,3 crore rupee (387.000 USD) trên doanh thu là 2,2 crore rupee (258.000 đô la), theo công ty nghiên cứu Tracxn. Shanmugavel cho biết nền tảng này đang tạo ra lợi nhuận cho mỗi chuyến đi tại ba trong số năm tiểu bang mà nó hoạt động.
Namma Yatri là nền tảng gọi xe đầu tiên đóng góp vào nỗ lực của chính phủ nhằm dân chủ hóa thương mại trực tuyến, hiện đang phát triển một ứng dụng dành cho vận tải đa phương thức với chính quyền tiểu bang Tamil Nadu. Công ty cũng đã triển khai chương trình đưa nhiều phụ nữ hơn vào ngành nghề vốn do nam giới thống trị.
“Tôi đã thử rất nhiều công việc sau khi chồng qua đời, bao gồm cả làm giúp việc gia đình. Tuy nhiên, tôi thích lái xe hơn”, Pushpalatha, một bà mẹ đơn thân đến từ Bengaluru, chia sẻ với Rest of World.
Trong khi dịch vụ độc đáo giúp của Namma Yatri trở nên nổi tiếng, công ty hiện sẽ phải đối diện với các đối thủ cạnh tranh đang cố gắng sao chép mô hình. Chachan cho biết mọi nền tảng sẽ phải cạnh tranh để giành cùng một nhóm tài xế. Nền tảng nào sở hữu nhiều xe nhất sẽ có cơ hội thành công cao.
Shanmugavel cho biết mô hình nguồn mở của Namma Yatri, cách tiếp cận lấy cộng đồng làm trọng tâm và sự hợp tác công-tư sẽ thúc đẩy tăng trưởng. Ông cho biết: “Chúng tôi đã chuẩn bị cho mô hình không hoa hồng ngay từ ngày đầu tiên. Đối với những công ty khác, đó là chiến lược giới hạn ở một số danh mục nhất định và không rõ chúng sẽ kéo dài trong bao lâu”.
Theo Rest of World
Khởi Nghiệp
Việt Nam có một Startup AI đầu tiên kêu gọi vốn thành công

Startup AI đầu tiên của Việt Nam gọi vốn thành công 10 triệu USD. Startup công nghệ AI Hay vừa huy động thành công 10 triệu USD trong vòng gọi vốn Series A do Argor Capital dẫn dắt…
AI Hay là nền tảng hỏi đáp thông minh phát triển trên nền tảng công nghệ trí tuệ nhân tạo. Được biết, trong vòng Series A, các nhà đầu tư hiện tại của AI Hay gồm Square Peg, Northstar Ventures, AppWorks và Phoenix Holdings, tiếp tục tham gia, nâng tổng số vốn mà công ty gọi được lên hơn 18 triệu USD.
Theo thông tin từ DealStreetAsia, AI Hay đã bắt đầu đàm phán với các nhà đầu tư cho vòng gọi vốn này từ năm ngoái.
Đại diện AI Hay cho biết, vòng gọi vốn mới là một cột mốc quan trọng giúp công ty mở rộng mục tiêu phát triển các công cụ AI “siêu cục bộ, thông minh và dễ sử dụng”, nhằm phục vụ 100 triệu người Việt Nam.
Nền tảng cho phép người dùng đặt bất kỳ câu hỏi nào và nhận được câu trả lời chính xác, phù hợp với ngữ cảnh, được tổng hợp từ các mô hình ngôn ngữ lớn, nội dung địa phương đã được kiểm duyệt, cùng với sự đóng góp từ cộng đồng người dùng và các chuyên gia trong nước.
Tính đến nay, AI Hay đã ghi nhận hơn 15 triệu lượt tải, với hơn 100 triệu câu hỏi được đặt và trả lời mỗi tháng.
Nguồn vốn mới sẽ được sử dụng để mở rộng trải nghiệm người dùng trên nền tảng web, tiếp tục phát triển các sản phẩm phục vụ cho giáo dục, giải trí, cũng như xây dựng các trợ lý ảo AI đồng hành cùng người dùng.
Ông Siddharth Pisharody, đối tác tại Argor Capital, quỹ đầu tư chuyên rót vốn vào các công ty công nghệ tại Đông Nam Á, nhận định: “Chúng tôi đánh giá cao đội ngũ sáng lập AI Hay. Họ là một tập thể vừa có năng lực kỹ thuật vượt trội, vừa am hiểu văn hóa bản địa. Điều này sẽ giúp công ty tăng trưởng nhanh chóng và xây dựng được cộng đồng người dùng gắn bó mạnh mẽ”.
Trước đó, Argor từng đầu tư vào startup thương mại điện tử B2B Vigo Retail hồi tháng 6 năm ngoái.
Bà Piruze Sabuncu, đại diện quỹ Square Peg, chia sẻ: “Sự trưởng thành của AI Hay là minh chứng rõ ràng rằng những sáng tạo tầm cỡ quốc tế hoàn toàn có thể được phát triển ngay tại Việt Nam – và điều đó đang dần trở thành hiện thực”.
Square Peg, nhà đầu tư vào AI Hay và ngân hàng số Timo, hiện đang lên kế hoạch huy động 550 triệu USD cho quỹ đầu tư mới, dự kiến triển khai trong nửa cuối năm 2024, tiếp tục tập trung vào các thị trường Đông Nam Á, Úc và Israel.
Square Peg, nhà đầu tư của AI Hay và ngân hàng số Timo, hiện đang lên kế hoạch huy động 550 triệu USD cho quỹ đầu tư mới, dự kiến triển khai trong nửa cuối năm 2024, tiếp tục tập trung vào thị trường Đông Nam Á, Úc và Israel.
Mới đây, AI Hay đã trở thành một trong những đơn vị đầu tiên tham gia Liên minh AI Âu Lạc cùng các công ty công nghệ hàng đầu khác của Việt Nam như MobiFone, VNPT, FPT, CMC, BKAV, Misa, MoMo,…
Liên minh AI Âu Lạc ra đời với mục tiêu nghiên cứu phát triển, xây dựng quy chuẩn, chính sách và đào tạo về AI, hưởng ứng các Nghị quyết của Bộ Chính trị.
Ver2Solution tổng hợp
Vneconomy.vn
Khởi Nghiệp
Phát hiện mới biến vi khuẩn biến rác thải nhựa thành thuốc giảm đau

Scotland – Phát hiện mới biến vi khuẩn biến rác thải nhựa thành thuốc giảm đau. Các nhà nghiên cứu phát hiện có thể sử dụng vi khuẩn để biến rác thải nhựa thành thuốc giảm đau, mở ra khả năng sản xuất thuốc bền vững hơn.
Theo Guardian, các nhà hóa học ở Đại học Edinburg nhận thấy E. coli có thể giúp tạo ra paracetamol (còn gọi là acetaminophen) từ chai nhựa. “Công nghệ hé lộ tiềm năng kết hợp hóa học và sinh học, cho phép sản xuất paracetamol bền vững hơn đồng thời làm sạch rác thải nhựa từ môi trường”, Stephen Wallace, tác giả chính của nghiên cứu từ Đại học Edinburgh, cho biết.
Trong bài báo công bố tuần qua trên tạp chí Nature Chemistry, Wallace và đồng nghiệp mô tả cách họ phát hiện một loại phản ứng hóa học gọi là tái sắp xếp Lossen, có tính tương thích sinh học. Nói cách khác, có thể thực hiện phản ứng khi có tế bào sống hiện diện mà không gây hại cho chúng.
Nhóm nghiên cứu nhận ra điều này khi lấy polyethylene terephthalate (PET), loại nhựa thường thấy trong bao bì thực phẩm và chai lọ, sau đó sử dụng phương pháp hóa học bền vững, biến đổi thành vật liệu mới. Khi các nhà nghiên cứu ủ vật liệu với một chủng E. coli vô hại, họ phát hiện nó biến đổi thành hợp chất khác gọi là Paba trong quá trình liên quan tới tái sắp xếp Lossen.
Trong khi phản ứng tái sắp xếp Lossen thường đòi hỏi điều kiện thí nghiệm nghiêm ngặt, nó xảy ra ngay lập tức khi tồn tại E. coli, được xúc tác bởi phosphate trong chính các tế bào. Theo nhóm nghiên cứu, Paba là hợp chất thiết yếu mà vi khuẩn cần để phát triển, đặc biệt là tổng hợp ADN, thường được tạo ra trong tế bào từ hợp chất khác. Tuy nhiên, E. coli được sử dụng trong thí nghiệm đã được biến đổi gene để chặn con đường này, có nghĩa vi khuẩn phải sử dụng vật liệu PET.
Tiếp theo, các nhà nghiên cứu biến đổi gene E. coli thêm nữa, chèn hai gene lấy từ nấm và vi khuẩn đất, giúp vi khuẩn biến đổi PABA thành paracetamol. Khi sử dụng E coli theo cách này, họ có thể biến vật liệu ban đầu dựa trên PET thành paracetamol trong vòng chưa đầy 24 giờ, với lượng thải khí thấp và hiệu suất lên đến 92%. Dù cần nghiên cứu thêm để sản xuất paracetamol bằng phương pháp trên ở quy mô thương mại, kết quả có thể ứng dụng trong thực tế.
Ver2Solution (Theo Guardian)
Khởi Nghiệp
Một sinh vật mới tồn tại giữa sự sống và không phải sự sống

Một sinh vật mới tồn tại giữa sự sống và không phải sự sống. Cuộc tìm kiếm và định nghĩa về “sự sống” trong vũ trụ sinh học của chúng ta chưa bao giờ ngừng nghỉ, và dường như mỗi khi chúng ta nghĩ mình đã nắm bắt được bản chất của nó, tự nhiên lại đưa ra một bất ngờ mới để thách thức mọi khuôn khổ.
Mới đây, một phát hiện đột phá đã làm rung chuyển nền tảng của sinh học phân loại: sự xuất hiện của một thực thể mang tên Sukunaarchaeum mirabile, một sinh vật dường như tồn tại ở ranh giới mong manh giữa những gì chúng ta vẫn gọi là “sự sống” và “không phải sự sống”. Phát hiện này không chỉ mở ra một chương mới trong khoa học mà còn gợi lên những câu hỏi sâu sắc về nguồn gốc và sự đa dạng của sinh vật trên hành tinh.
Trong nhiều thập kỷ, virus đã luôn là đối tượng gây tranh cãi gay gắt trong giới khoa học khi bàn về định nghĩa sự sống. Chúng không thể tự sinh sản, không tự tạo ra năng lượng, và hoàn toàn phụ thuộc vào tế bào chủ để duy trì hoạt động.
Một khi virus rời khỏi vật chủ, chúng trở nên bất hoạt và trở thành là một hạt vật chất vô tri. Tuy nhiên, khi xâm nhập vào một tế bào sống, chúng lại thể hiện khả năng nhân bản phi thường, thậm chí gây ra những đại dịch toàn cầu có sức tàn phá kinh hoàng như cúm Tây Ban Nha hay COVID-19.
Chính sự tồn tại kép này đã khiến virus nằm trong một “vùng xám” sinh học, vừa hiện diện vừa vắng mặt trong cây sự sống. Và giờ đây, Sukunaarchaeum mirabile xuất hiện, làm phức tạp hóa thêm bức tranh vốn đã đầy thách thức ấy.
Trong nghiên cứu mới được đăng tải trên kho lưu trữ bioRxiv , một nhóm các nhà khoa học đến từ Canada và Nhật Bản đã mô tả về sinh vật độc đáo này. Sukunaarchaeum mirabile mang trong mình những đặc điểm giao thoa đến kinh ngạc.
Giống như một virus, nó có một bộ gen thiếu gần như tất cả các con đường trao đổi chất thiết yếu mà một tế bào sống điển hình cần có. Điều này có nghĩa là, để tồn tại và phát triển, Sukunaarchaeum phải chuyển giao hầu hết các chức năng sinh học quan trọng cho vật chủ của mình, thể hiện mức độ phụ thuộc trao đổi chất chưa từng thấy, tương tự như cách virus ký sinh.
Các tác giả nghiên cứu nhấn mạnh rằng tình trạng này “thách thức sự khác biệt về chức năng giữa sự sống tế bào tối thiểu và virus”. Sự ám ảnh của nó với việc tự nhân bản cũng gợi nhớ mạnh mẽ đến chiến lược sống của virus.
Tuy nhiên, điều làm nên sự khác biệt và bí ẩn của Sukunaarchaeum chính là khả năng tự thân tạo ra ribosome và RNA thông tin (mRNA). Đây là hai thành phần cốt lõi của bộ máy sinh tổng hợp protein, một chức năng thiết yếu của bất kỳ tế bào sống nào, nhưng lại hoàn toàn vắng mặt ở virus. Virus thường phải “cướp đoạt” ribosome của tế bào chủ để dịch mã vật chất di truyền của chúng thành protein.
Việc Sukunaarchaeum tự sở hữu các gen cần thiết cho các thành phần này ngụ ý rằng nó có một mức độ độc lập cao hơn nhiều so với virus, đẩy nó vượt ra khỏi định nghĩa truyền thống về một tác nhân gây bệnh siêu vi. Nó sở hữu “bộ máy cho lõi sao chép của nó: sao chép DNA, phiên mã và dịch mã”, điều này đặt nó vào một vị trí trung gian, nơi nó vừa là ký sinh trùng cực đoan, vừa giữ lại những đặc điểm cơ bản nhất của một thực thể tế bào.
Trên thực tế, khám phá về Sukunaarchaeum diễn ra theo một cách hoàn toàn tình cờ, bởi ban đầu, dưới sự dẫn dắt của Ryo Harada, một nhà sinh học phân tử từ Đại học Dalhousie ở Halifax, Nova Scotia, nhóm nghiên cứu đang phân tích bộ gen vi khuẩn của sinh vật phù du biển Citharistes regius .
Trong quá trình này, họ phát hiện ra một vòng DNA bí ẩn không phù hợp với bất kỳ loài nào đã được biết đến. Sau khi phân tích sâu hơn, họ xác định rằng sinh vật này thuộc về Archaea, một trong ba miền của sự sống, cùng với Vi khuẩn (Bacteria) và Sinh vật nhân chuẩn (Eukaryota).
Archaea là những sinh vật đơn bào cổ xưa, và chính từ nhánh này mà các tế bào nhân chuẩn (bao gồm cả con người) đã tiến hóa cách đây hàng tỷ năm. Sự liên kết của Sukunaarchaeum với Archaea càng làm tăng thêm ý nghĩa tiến hóa của nó, gợi ý về một hình thái sống cổ xưa và tối giản.
Điểm nổi bật nhất về mặt cấu trúc di truyền của Sukunaarchaeum chính là sự giảm thiểu bộ gen đến mức cực đoan của nó. Với chỉ 238.000 cặp bazơ DNA, bộ gen của nó là một trong những bộ gen nhỏ nhất từng được phát hiện.
Để hình dung sự nhỏ bé này, các loại virus lớn có thể chứa hàng trăm nghìn, thậm chí hàng triệu cặp bazơ. Quan trọng hơn, bộ gen hoàn chỉnh nhỏ nhất từng được biết đến trong nhóm Archaea trước đây là 490.000 cặp bazơ.
Điều này có nghĩa là Sukunaarchaeum sở hữu lượng vật chất di truyền ít hơn một nửa so với bộ gen vi khuẩn cổ nhỏ nhất được biết đến trước đó. Mức độ tối giản này cho thấy một sự thích nghi cực đoan để dựa vào vật chủ, đồng thời giữ lại những gen tối thiểu cần thiết cho sự tồn tại độc lập cơ bản của bộ máy sao chép và dịch mã.
Phát hiện về Sukunaarchaeum mirabile không chỉ là một cột mốc trong việc khám phá đa dạng sinh học mà còn mở ra cánh cửa cho những suy tư sâu sắc về quá trình tiến hóa của sự sống trên Trái Đất.
Nó có thể đại diện cho một dạng sống trung gian mà chúng ta chưa từng biết đến, một “mắt xích bị thiếu” giữa virus và tế bào sống hoàn chỉnh. Liệu đây có phải là một ví dụ về cách một tế bào sống nguyên thủy đã tối giản hóa bộ gen của mình để trở thành ký sinh, hay ngược lại, một virus đã tiến hóa thêm các chức năng tế bào cơ bản?
Sự tồn tại của Sukunaarchaeum gợi ý rằng có thể có nhiều dạng sống độc đáo và khó phân loại khác đang ẩn mình trong môi trường, đặc biệt là trong các hệ sinh thái phức tạp và chưa được khám phá sâu rộng như đại dương. Nó thách thức quan điểm nhị nguyên về sự sống và phi sự sống, thay vào đó vẽ nên một bức tranh liên tục, nơi các thực thể tồn tại trên một quang phổ rộng lớn của sự phụ thuộc và tự chủ.
Theo Thanhnienviet.vn
-
Livestream2 tháng ago
Khi ông chủ buộc phải livestream bán hàng
-
Trong Nước2 tháng ago
Báo cáo thị trường nước hoa Việt Nam 2023-2025
-
Các Nền Tảng MXH2 tháng ago
Facebook mạnh tay dọn nội dung rác, cần làm gì để tránh “bóp” tương tác
-
Các Nền Tảng MXH2 tháng ago
Bất ngờ khoá tài khoản Facebook người dùng
-
Xu Hướng2 tháng ago
Cuộc đại thanh lọc thị trường kinh doanh livestream Việt Nam
-
Các Nền Tảng MXH2 tháng ago
Cập nhật Facebook 7 ngày qua (11/5-17/5/2025)
-
Công Nghệ Phần Mềm2 tháng ago
Google sắp không còn ‘cảm thấy may mắn’
-
Trong Nước2 tháng ago
Nhiều doanh nghiệp Việt đuối sức buộc phải rời sàn