Thị Trường

Kinh tế Đông Nam Á ảnh hưởng chỉ vì lý do khủng hoảng tồi tệ này

Published

4 tháng ago

31 Tháng 1, 2025

Admin Admin

Khủng hoảng bất động sản đã xóa sổ 18 nghìn tỷ USD tài sản của các hộ gia đình tại Trung Quốc, làm suy giảm nhu cầu tiêu dùng và tạo nên cuộc giảm phát dài chưa từng thấy.

Lần đầu tiên trong 64 năm, Trung Quốc chứng kiến giảm phát dài chưa từng thấy, người dân mất 18 nghìn tỷ USD tài sản vì khủng hoảng BĐS- Ảnh 1.

Hàng loạt báo cáo của các ngân hàng lớn nhất Phố Wall, từ JP Morgan Chase cho đến Citigroup đã cảnh báo nền kinh tế Trung Quốc đã không thể phá vỡ chu kỳ giảm phát và đang trên đà giảm phát dài nhất kể từ thập niên 1960.

Đáng quan ngại hơn, nguy cơ này bị che giấu bởi số liệu tăng trưởng đột biến vào cuối năm 2024, qua đó làm lu mờ đi những thách thức mà Trung Quốc phải đối mặt.

Báo cáo của JP Morgan Chase và Citigroup cho thấy giảm phát tại Trung Quốc đã kéo dài sang năm thứ 2 liên tiếp trong năm 2024. Thậm chí báo cáo dự đoán tình trạng này sẽ còn kéo dài đến năm 2025, đánh dấu giai đoạn giảm phát kéo dài chưa từng thấy kể từ thập niên 1960 của Trung Quốc.

Mặc dù nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới được kỳ vọng tăng trưởng nhanh hơn trong quý cuối năm 2024 nhưng chỉ số giảm phát GDP (đo lường chênh lệch tăng trưởng GDP thực tế và GDP danh nghĩa) lại được dự báo chỉ đạt âm 0,2% năm 2025. Con số này thấp hơn nhiều mức bình quân 3,4% của 10 năm trước khi đại dịch Covid-19 diễn ra.

Lần đầu tiên trong 64 năm, Trung Quốc chứng kiến giảm phát dài chưa từng thấy, người dân mất 18 nghìn tỷ USD tài sản vì khủng hoảng BĐS- Ảnh 2.

Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế trưởng Frederic Neumann của HSBC khu vực Châu Á nhận định Trung Quốc rất cần các biện pháp kích thích kinh tế bởi thông thường cần một chính sách tài khóa lớn để một nền kinh tế thoát khỏi tình trạng giảm phát vĩnh viễn. Thế nhưng Trung Quốc lại đang kích thích kinh tế khá thận trọng.

Tệ hơn, nguy cơ chiến tranh thương mại với Mỹ bùng phát trở lại càng khiến nhiều doanh nghiệp lo lắng. Xin được nhắc rằng thị trường nội địa Trung Quốc đang gặp khó khăn vì cầu giảm, dư thừa nguồn cung đến mức phải tăng cường xuất khẩu sang nước khác.

Tình cảnh trầm lắng của thị trường bất động sản, bán lẻ, thương mại điện tử trong nước khiến nhiều chuyên gia có cái nhìn cẩn trọng về giảm phát tại Trung Quốc.

Sau khi nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã liên tục đe dọa sẽ áp thêm thuế lên tới 60% với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Bốc hơi 18 nghìn tỷ USD

Theo các chuyên gia, Trung Quốc không thể thoát khỏi cuộc giảm phát dài hiện nay chủ yếu là do cuộc khủng hoảng bất động sản (BĐS) xóa sổ 18.000 tỷ USD tài sản của các hộ gia đình, khiến người dân tiết kiệm thay vì chi tiêu.

Tuy nhiên nhờ xuất khẩu tăng vọt, chủ yếu do doanh nghiệp bị buộc phải tìm đường sống ở thị trường nước ngoài do cầu nội địa yếu, đã cải thiện doanh số bán lẻ khiến tăng trưởng kinh tế Trung Quốc đạt được mục tiêu 5% vào năm 2024.

Dẫu vậy, các chuyên gia cho rằng sự mất cân bằng cung cầu chưa được giải quyết khi tăng trưởng sản lượng công nghiệp vượt xa sự phục hồi của doanh số bán lẻ, tạo nên làn sóng dư thừa hàng hóa. Chưa dừng lại đó, đầu tư BĐS đã giảm trong hơn 2 năm và được cho là sẽ tiếp tục giảm nếu chính phủ không có động thái kích cầu mạnh tay.

Chuyên gia kinh tế trưởng Louis Kuijs tại S&P Global Ratings khu vực Châu Á – Thái Bình Dương nhận định rất nhiều doanh nghiệp Trung Quốc có khả năng mở rộng sản lượng dù lợi nhuận rất thấp, khiến dư thừa sản lượng ngày càng trầm trọng hơn.

Báo cáo của nhiều chuyên gia cho thấy chỉ số giảm phát GDP của Trung Quốc có khả năng vẫn ở mức âm trong giai đoạn từ tháng 10 đến tháng 12 trong quý thứ bảy liên tiếp, bằng với kỷ lục trước đó được thiết lập trong cuộc Khủng hoảng tài chính châu Á vào cuối những năm 1990.

Lần đầu tiên trong 64 năm, Trung Quốc chứng kiến giảm phát dài chưa từng thấy, người dân mất 18 nghìn tỷ USD tài sản vì khủng hoảng BĐS- Ảnh 3.

Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế trưởng Zhu Haibin tại JPMorgan khu vực Trung Quốc cho biết chỉ số giảm phát GDP âm, hay tăng trưởng GDP danh nghĩa yếu sẽ gây tổn hại trực tiếp đến nền kinh tế khi khiến lợi nhuận doanh nghiệp giảm sút, gây ảnh hưởng đến khả năng tài chính và làm giảm thu nhập của người dân.

Nỗi lo về nguy cơ giảm phát đã lan sang thị trường trái phiếu Trung Quốc khi lợi suất giảm xuống mức thấp nhất mọi thời đại.

Xin được nhắc rằng giảm phát có thể là “kẻ giết người thầm lặng” của thương mại và tiêu dùng trong thời gian dài. Mặc dù hàng hóa rẻ hơn có vẻ hấp dẫn nhưng chúng khiến mọi người trì hoãn việc mua hàng vì kỳ vọng giá sẽ giảm thêm.

Chi tiêu của người tiêu dùng yếu hơn sau đó sẽ làm xói mòn thu nhập của các doanh nghiệp, từ đó sẽ làm giảm việc tuyển dụng và đầu tư, dẫn đến một vòng luẩn quẩn.

Mặc dù Trung Quốc từ lâu đã đặt mục tiêu lạm phát hàng năm ở mức 3%, nhưng mục tiêu đó thường được coi là mức trần hơn là một con số nghiêm túc.

Báo cáo của Citigroup cho thấy lạm phát tiêu dùng cuối năm 2024 tại Trung Quốc chỉ tăng 0,2% so với năm trước.

Hiện ngày càng có nhiều nhà kinh tế kêu gọi Bắc Kinh đặt mục tiêu ràng buộc cho lạm phát ở mức 2% và neo các chính sách của mình xung quanh việc đạt được mục tiêu đó.

*Nguồn: Tổng hợp

Trong Nước

Khách ăn bún phở bỗng dưng phải gánh thuế cho chủ quán ăn

Published

9 giờ ago

9 Tháng 6, 2025

Admin Admin

Người tiêu dùng bất ngờ khi hàng quán tính thêm thuế trong hóa đơn, khiến tổng số tiền phải thanh toán gia tăng. Khách ăn bún phở bỗng dưng phải gánh thuế cho chủ quán ăn.

Đi ăn bún riêu tóp mỡ tại một thương hiệu nổi tiếng đang có gần 40 cơ sở trên cả nước vào ngày 5/6, anh Hoàng Thái (31 tuổi, quận Hoàng Mai, Hà Nội) bất ngờ khi thấy quán quen treo biển thông báo “thu thêm thuế hộ kinh doanh 4,5% trên giá trị hóa đơn”. Cơ sở cũng cảnh báo tổng thanh toán có thể tăng nhẹ.

Theo anh Thái, điều này khiến người tiêu dùng như anh cảm thấy mình đang “gánh thuế thay cho chủ quán”.

Người tiêu dùng phải thanh toán nhiều hơn

Anh Thái cho rằng thuế vốn dĩ là nghĩa vụ của hộ kinh doanh, được tính trực tiếp trên doanh thu và trước nay đã được các chủ cửa hàng cộng vào giá bán.

“Việc tách riêng khoản thuế và tính thêm vào hóa đơn như vậy chẳng khác nào người mua phải nộp thuế thu nhập thay cho hộ kinh doanh”, anh Hoàng Thái bày tỏ suy nghĩ.

Khi Tri Thức – Znews liên hệ với thương hiệu kể trên, người đại diện cho biết việc thu thêm 4,5% giá trị hóa đơn là để tuân thủ quy định tại Nghị định 70/2025.

“Chúng tôi đã được cơ quan thuế thông báo từ tháng 3 và chính thức áp dụng kể từ ngày 1/6 năm nay, đúng thời điểm quy định có hiệu lực”, người này chia sẻ.

Nhờ chủ động chuẩn bị từ sớm, cửa hàng cho biết hiện không gặp khó khăn đáng kể khi triển khai thay đổi. Sau 5 ngày vận hành theo quy trình mới, thương hiệu khẳng định chưa ghi nhận phản ứng tiêu cực nào từ phía khách hàng.

Về tác động của cách tính thuế mới, đại diện cửa hàng thừa nhận có thể phát sinh chênh lệch trong doanh thu và lợi nhuận, nhưng mức thay đổi được đánh giá là không quá lớn. Số chênh lệch cụ thể sẽ phải chờ đến cuối tháng mới có thể xác định rõ.

Thực tế, từ ngày 1/6, khoảng 37.000 hộ và cá nhân kinh doanh đang nộp thuế theo phương pháp khoán và thuộc nhóm doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm phải áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.

Với quy định mới này, một số cửa hàng, quán ăn đã thông báo tính thuế giá trị gia tăng (VAT) vào hóa đơn của khách.

Theo bà Hà Vân – Cố vấn Tài chính của CTCP Tư vấn Đầu tư và Quản lý Tài sản FIDT, động thái thu thêm thuế trên giá trị hóa đơn là đúng về mặt pháp luật. Tuy nhiên, người bán cần niêm yết rõ ràng giá bán chưa có hay đã có VAT để tránh gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.

Bà Hà Vân cho rằng việc sử dụng hóa đơn điện tử và tính VAT minh bạch trên tất cả hóa đơn ít nhiều sẽ gây chuyển biến lớn trong giá sản phẩm.

“Quy định mới khiến giá bán trần trụi hơn, tạo cảm giác tăng giá. Tôi cho rằng phần nào đó người tiêu dùng nhạy cảm về giá sẽ ảnh hưởng tâm lý, đặc biệt trong các khoản chi tiêu sản phẩm thiết yếu”, bà nhận định.

Hộ kinh doanh cần làm gì?

Tuy nhiên, về bản chất, ngành thuế khẳng định các mức thuế không tăng, mà cơ quan quản lý chỉ nâng cao mức độ minh bạch. Bất kể hình thức thanh toán là tiền mặt, chuyển khoản hay đổi hàng, mức thuế 1,5% vẫn giữ nguyên. Trong lĩnh vực ăn uống, tổng mức thuế áp dụng là 4,5% (gồm 3% VAT và 1,5% thuế thu nhập cá nhân).

Trong giai đoạn đầu thực thi quy định mới, bà Hà Vân cho rằng việc các hộ kinh doanh chưa thích ứng về công nghệ hoặc kê khai sai sót là khó tránh khỏi. Một số lỗi dễ mắc phải là không niêm yết giá theo quy định, hoặc không sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.

Ngoài ra có thể phát sinh sai sót trong kê khai VAT, chẳng hạn không khai đúng số lượng hóa đơn, sai thông tin thuế… Hộ kinh doanh cũng có thể gặp các lỗi kỹ thuật như không đảm bảo máy tính tiền kết nối trực tiếp hoặc hóa đơn không đúng định dạng (XML, có chữ ký số)…

MỨC TIỀN XỬ PHẠT HÀNH CHÍNH VỀ THUẾ VÀ HÓA ĐƠN (Theo Nghị định số 125/2020/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 5/12/2020)
Hành vi	Mức phạt cá nhân kinh doanh	Mức phạt hộ kinh doanh/doanh nghiệp
Không lập hóa đơn khi bán hàng	4-8 triệu đồng	8-16 triệu đồng
Sử dụng hóa đơn giả/hóa đơn bất hợp pháp	20-50 triệu đồng	40-100 triệu đồng
Lập sai sót hóa đơn	0,5-4 triệu đồng	1-8 triệu đồng
Hủy hóa đơn không đúng quy định	5-10 triệu đồng	10-20 triệu đồng

Trong bối cảnh mới, bà Hà Vân đề xuất các hộ kinh doanh nhanh chóng kết nối trực tiếp máy tính tiền với cơ quan thuế để phát hành hóa đơn điện tử, cũng như đăng ký nhận phê duyệt qua cổng thông tin Tổng cục Thuế.

Chủ kinh doanh cũng phải chủ động đào tạo, hướng dẫn nhân viên, theo dõi thông báo từ cơ quan thuế. Trường hợp còn chưa hiểu rõ thì nên có sự tham vấn chuyên gia hoặc luật sư.

Điều đáng chú ý thêm là phải kê khai thuế chính xác và đúng thời hạn. Các hộ kinh doanh áp dụng phương pháp khấu trừ và đảm bảo kê khai đầy đủ thông tin thuế VAT đầu vào và đầu ra; lưu giữ hồ sơ kế toán và hóa đơn điện tử trong 10 năm (theo quy định) và thực hiện kê khai thuế định kỳ.

Việc niêm yết giá công khai, minh bạch cũng cần được tuân thủ. Nếu giá thành của sản phẩm chưa có VAT, thì các hộ kinh doanh phải ghi rõ và ngược lại, đồng thời đảm bảo các giao dịch đều được ghi nhận trên hóa đơn điện tử, không sử dụng hóa đơn giấy hoặc hóa đơn không hợp lệ.

Theo Phó cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn, trong tháng 6 này, cơ quan thuế sẽ đến từng hộ kinh doanh, hỗ trợ chuyển đổi sang hoá đơn điện tử từ máy tính tiền, đảm bảo điều kiện thực hiện tốt nhất.

Theo ZingNews

Công Nghệ Phần Cứng

Xu hướng Làm ăn kinh doanh Trong khi ông Trump loay hoay chống “Made in China” thì Trung Quốc đã nâng cấp nhà xưởng lên AI và robot rồi

Published

10 giờ ago

9 Tháng 6, 2025

Admin Admin

Chính sách thuế quan đã nhắc nhở doanh nghiệp Mỹ về mức độ phụ thuộc của họ vào các nhà máy Trung Quốc. Giờ đây, khi ngày càng nhiều nhà máy Trung Quốc đã nâng cấp nhà xưởng lên AI và robot – để cắt giảm chi phí và kiểm soát chất lượng, việc “cưỡng lại” sức hấp dẫn của hàng hóa “Made in China” sẽ càng trở nên khó khăn hơn.

Công xưởng thế giới nâng cấp

Các công ty Trung Quốc rất háo hức áp dụng các công nghệ mới, startup Cybord tin rằng các công cụ kiểm soát chất lượng dựa trên AI của họ sẽ tìm được những khách hàng lớn tại Trung Quốc trong năm nay, theo CEO Oshri Cohen cho biết.

Thay vì sử dụng AI tạo sinh (generative AI), Cybord áp dụng học máy có giám sát (supervised machine learning) để xác định các lỗi dựa trên các mẫu trong cơ sở dữ liệu linh kiện sản xuất của mình, ông Cohen nói. Những lỗi này bao gồm các linh kiện giả mạo, bị lỗi và bị giả mạo. Tháng trước, startup này đã thông báo rằng họ đang được tích hợp vào các hệ thống quản lý nhà máy của “gã khổng lồ” công nghiệp Siemens.

Ông Cohen, người trước đây từng là phó chủ tịch chuỗi cung ứng tại Nvidia, kỳ vọng rằng các áp lực địa chính trị nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng sẽ khiến các nhà máy Trung Quốc trở nên cạnh tranh hơn. “Các nhà máy sẽ quay trở lại Trung Quốc,” ông nói, nhưng trái ngược với thập kỷ qua, Trung Quốc khi đó sẽ “là một tuyên ngôn về chất lượng cao.”

Trung Quốc đã lắp đặt số lượng robot nhiều gấp bảy lần so với Hoa Kỳ vào năm 2023, chiếm hơn một nửa số robot công nghiệp được lắp đặt trên thế giới, theo Đại học Stanford, trích dẫn một báo cáo từ Liên đoàn Robot Quốc tế.

Tuy nhiên, mức độ tự động hóa không đồng đều, một số lĩnh vực như ô tô đòi hỏi ít lao động chân tay hơn, trong khi các dây chuyền sản xuất như may mặc vẫn phụ thuộc đáng kể vào việc con người vận hành máy móc bằng tay.

Bắc Kinh có kế hoạch đầy tham vọng nhằm số hóa hơn nữa các nhà máy của đất nước trong vòng 5 năm tới. Tháng trước, Trung Quốc đã công bố một “kế hoạch hành động” phát triển chuỗi cung ứng kỹ thuật số đến năm 2030. Kế hoạch này kêu gọi sử dụng AI, blockchain và các công nghệ khác trong sản xuất và nông nghiệp – bao gồm kế hoạch đào tạo 100 nhà lãnh đạo chuỗi cung ứng kỹ thuật số.

Đất nước này vốn đã có một khởi đầu thuận lợi. “Khi bạn nghĩ về các chuyển đổi kỹ thuật số và việc sử dụng phân tích kỹ thuật số của tự động hóa trong sản xuất, các công ty Trung Quốc là một thế lực thực sự trên thế giới,” đối tác cấp cao Karel Eloot tại McKinsey có trụ sở tại Thâm Quyến, cho biết.

Ông chỉ ra rằng kể từ khi Diễn đàn Kinh tế Thế giới và McKinsey bắt đầu theo dõi quá trình số hóa nhà máy vào năm 2018, số lượng các trường hợp sử dụng mẫu mực đã tăng lên 189, trong đó 41% có trụ sở tại Trung Quốc và trải rộng trên nhiều ngành công nghiệp. Chúng bao gồm nhà sản xuất thiết bị gia dụng Trung Quốc Midea và các hoạt động tại Trung Quốc của GE Healthcare, AstraZeneca và Schneider Electric.

Báo cáo lưu ý rằng một số công ty, chẳng hạn như liên doanh Hisense-Hitachi ở Thanh Đảo, Trung Quốc, đang sử dụng AI tạo sinh để giảm thời gian dành cho các cuộc họp không hiệu quả, thay vào đó hướng ca làm việc tiếp theo của công nhân đến các vấn đề cấp bách.

Cạnh tranh toàn cầu

Các công ty đang tìm cách cải thiện năng suất, từ chuỗi cung ứng đến người tiêu dùng, Eloot lưu ý rằng đang có một “khoảng cách ngày càng tăng giữa những người có và không có” về mặt tích hợp AI vào sản xuất. “Các lực lượng cạnh tranh ở Trung Quốc rất mạnh mẽ,” ông nói. “Các công ty cạnh tranh với nhau một cách rất tàn nhẫn, tôi có thể nói như vậy.”

Bản chất khốc liệt của cuộc cạnh tranh đó đã được thể hiện đầy đủ trong những tuần gần đây với một đợt giảm giá xe điện do BYD dẫn đầu, công ty vốn đã thống trị thị trường và đang tích cực mở rộng ra toàn cầu. BYD đã tuyên bố trong báo cáo thường niên năm 2024 rằng họ đã bắt đầu triển khai robot hậu cần di động tự hành cho sản xuất. Nhà sản xuất ô tô này cũng đã đầu tư vào các công ty robot.

“Chuỗi cung ứng đã trở nên hiệu quả và cạnh tranh đến mức về mặt chi phí… đến nỗi nếu bạn muốn cạnh tranh, bạn phải ở đây” chủ tịch Phòng Thương mại EU Jens Eskelund tại Trung Quốc nói với các phóng viên vào tuần trước tại Bắc Kinh.

Ông cho biết ông lo ngại về kế hoạch của Trung Quốc có khả năng tăng cường tự chủ, điều này có khả năng sẽ gây ra phản ứng từ các đối tác thương mại chính của họ. “Nếu bạn vẫn muốn có một mối quan hệ khả thi với các đối tác thương mại chính của mình, bạn cũng cần phải có cam kết thực sự giao thương,” ông nói.

Rào cản gia nhập

Các công ty ô tô khác như Nio và Geely cũng đã đặt trọng tâm lớn vào việc phát triển AI.
Các ứng dụng AI thậm chí có thể thúc đẩy một cuộc tái tổ chức ngành công nghiệp ô tô, tổng giám đốc điều hành Zhou Zipeng tại Viện Nghiên cứu CICC cho biết. Mặc dù những thách thức vẫn còn tồn tại trong việc thu thập và lưu trữ dữ liệu, AI đã được sử dụng để phát triển vật liệu pin lithium và sản xuất chip ở Trung Quốc.

Về phía phần mềm, gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Alibaba đã công bố quan hệ đối tác chiến lược với gã khổng lồ hệ thống quản lý doanh nghiệp SAP vào tuần trước. Thỏa thuận sâu rộng này – ban đầu tập trung vào Trung Quốc – bao gồm việc Alibaba Cloud hỗ trợ hệ thống quản lý chuỗi cung ứng của SAP và kế hoạch thử nghiệm tích hợp mô hình AI Qwen của Alibaba với các ứng dụng của SAP tại Trung Quốc.
Mặc dù vẫn còn ở giai đoạn đầu, AI tạo sinh có thể nhanh chóng tạo ra một số lượng lớn các giải pháp thiết kế, rút ngắn thời gian ra mắt sản phẩm, Glenn Hou, đối tác sáng lập của China Insights Consultancy, cho biết. Ông nói thêm rằng AI tạo sinh có thể cải thiện hiệu quả bảo trì thiết bị và giúp doanh nghiệp tiếp thu chuyên môn kỹ thuật nhanh hơn.

“Nhìn về năm tới, sự tích hợp giữa AI và sản xuất dự kiến sẽ tăng tốc,” ông Hou nói bằng tiếng Trung được CNBC dịch lại. Ông lưu ý rằng sự kết hợp giữa dữ liệu, thuật toán và các trường hợp sử dụng đã trở thành một rào cản cạnh tranh mới đối với các doanh nghiệp.

Cuộc cách mạng AI và robot trong các nhà máy Trung Quốc không chỉ là một xu hướng công nghệ đơn thuần mà còn là một yếu tố địa chính trị quan trọng, có khả năng định hình lại cán cân quyền lực trong ngành sản xuất toàn cầu. Việc các doanh nghiệp phương Tây sẽ ứng phó như thế nào với sự trỗi dậy này vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ.

Theo VNreview.vn

Quốc Tế

Xe điện BYD phá bĩnh toàn ngành, giảm giá xe oto điện xuống ngang giá… xe đạp đua, các đối thủ không kịp trở tay

Published

10 giờ ago

9 Tháng 6, 2025

Admin Admin

Nhiều hãng xe điện sẽ đối mặt với lựa chọn bị sáp nhập hoặc rời khỏi thị trường khi BYD thực hiện giảm giá xe oto điện.

Giá xe hơi đang tăng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, bất chấp làn sóng lạm phát này, một nhà sản xuất ô tô lại đi ngược xu hướng: BYD đang giảm giá trên 22 mẫu xe điện và hybrid, đưa giá mẫu xe điện Seagull phổ biến của hãng xuống thấp hơn cả một chiếc xe đạp đua cao cấp.

Thoạt nhìn, động thái này có thể bị xem là nỗ lực tuyệt vọng nhằm thúc đẩy doanh số trong một thị trường đang chững lại. Nhưng nếu chỉ nhìn như vậy thì đã bỏ qua bức tranh toàn cảnh.

Mẫu Seagull – vốn đã là trường hợp hiếm có trên thế giới nhờ mức giá thấp – nay giảm xuống chỉ còn 55.800 Nhân dân tệ (tương đương 7.780 USD) tại Trung Quốc. Mức giảm mạnh nhất thuộc về mẫu Seal hybrid hai động cơ, giảm tới 53.000 Nhân dân tệ, xuống còn 102.800 Nhân dân tệ.

Đợt giảm giá này diễn ra đúng lúc ngành xe điện (EV) bước vào một giai đoạn mới: Tổng doanh số vẫn cao, nhưng tốc độ tăng trưởng đang chậm lại. Tại Trung Quốc, tính đến tháng 4, các đại lý đang tồn kho 3,5 triệu xe điện chưa bán được – mức cao nhất kể từ tháng 12/2023.

Trong khi hầu hết các hãng xe sẽ phản ứng thận trọng trước tình trạng chậm lại của thị trường bằng cách giảm sản lượng và thu hẹp ưu đãi, BYD lại có thể “chơi tấn công” nhờ cấu trúc chi phí độc nhất, bắt nguồn từ mô hình tích hợp dọc. Họ tự sản xuất pin, tự thiết kế chip và kiểm soát chặt chẽ mọi khâu vận hành.

Lợi thế chi phí này có nghĩa là khi đối thủ giảm giá, họ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến biên lợi nhuận vốn đã mỏng manh. Nhưng khi BYD giảm giá, hãng lại mua thêm thị phần và quyền định giá trong tương lai. Dù từng nhiều lần giảm giá (có lần tới 30%), biên lợi nhuận gộp của BYD vẫn tăng đều từ năm 2021, phản ánh sức chịu đựng tài chính vượt trội.

Khả năng giảm giá mà không hy sinh lợi nhuận của BYD thể hiện một sự thay đổi sâu sắc trong giá trị cốt lõi mà xe điện mang lại. Các hãng ô tô truyền thống thường định giá xe điện ở mức cao, dựa trên chi phí công nghệ và giá trị thương hiệu. Nhưng BYD đang thách thức giả định đó, khiến các đối thủ gần như không còn lý do để giữ giá cao.

Một số nhà phân tích chỉ trích rằng chiến lược giá “quá tay” của BYD có thể không bền vững. Mức giá siêu rẻ có thể kéo cả ngành vào một “cuộc đua xuống đáy”, bóp nghẹt lợi nhuận. Hơn nữa, khi BYD mở rộng ra thị trường toàn cầu, chi phí tuân thủ quy định, lao động và logistics cao hơn có thể sẽ làm giảm hiệu quả chi phí mà hãng đang tận dụng.

Tuy nhiên, hiện tại, tình hình tài chính của BYD vẫn rất vững vàng. Trong quý I, biên lợi nhuận gộp của hãng đạt gần 20%, cao hơn Tesla (16%) và vượt trội phần lớn các đối thủ nội địa vẫn đang thua lỗ. Giá cổ phiếu BYD đã tăng 80% trong năm qua, phản ánh kỳ vọng rằng chiến lược định giá này sẽ định hình lại thị trường EV toàn cầu, dù giá cổ phiếu có giảm 10% sau đợt cắt giảm mới nhất.

Động thái mới này của BYD đẩy các đối thủ vào thế khó: Hoặc là giảm giá theo và chịu tổn thất tài chính, hoặc giữ giá và mất doanh số. Với những hãng yếu thế hơn, việc bị sáp nhập hoặc rời khỏi thị trường có thể là điều không tránh khỏi.

Ngành ô tô gần như chưa từng chứng kiến một mức độ cạnh tranh giá mạnh như vậy. Tuy nhiên, có thể thấy sự tương đồng rõ rệt với cuộc chiến smartphone hồi thập niên 2010. Sau năm 2013, phần cứng smartphone trở nên phổ biến và người tiêu dùng bắt đầu chú trọng vào “giá trị” thay vì “sự mới lạ”.

Thị trường chuyển từ tăng trưởng dựa trên đổi mới sang tăng trưởng dựa trên quy mô, khiến hơn 50 thương hiệu rút lui khỏi cuộc chơi. Những tên tuổi từng đình đám như LG, Sony Ericsson, Nokia, Motorola, BlackBerry đều biến mất nhanh chóng khi biên lợi nhuận sụp đổ. Chỉ Apple và Samsung – các hãng có quy mô toàn cầu và tích hợp dọc – là còn duy trì được quyền định giá và vị thế thống trị.

Các nhà sản xuất ô tô đang đối mặt với áp lực tương tự: Tại châu Âu, nơi các hãng đang vật lộn thích nghi với “bài toán kinh tế của xe điện”, cú sốc về giá của BYD càng khiến họ phải hành động khẩn cấp. Tháng trước, BYD lần đầu tiên vượt Tesla về doanh số EV trong khu vực, khi doanh số Tesla giảm 49%, còn BYD tăng tới 169%. Tại Singapore, BYD trở thành thương hiệu bán chạy nhất, vượt cả Toyota dù mức giá tương đương.

Sự mở rộng thần tốc của BYD cho thấy họ đang bão hòa thị trường EV ở mọi phân khúc – từ giá rẻ đến cao cấp – khiến ngay cả chiến lược “chỉ làm xe cao cấp” cũng không còn là “vùng an toàn” cho các hãng toàn cầu.

Các hãng ô tô lâu đời, vốn đứng ngoài “cuộc chiến giá” tại Trung Quốc, giờ đây phải đối mặt với một sự thật khó chịu: Ngay cả ở ngoài Trung Quốc, họ vẫn phải giải thích tại sao một mẫu xe tương đương lại có giá cao hơn đáng kể tại các thị trường chủ chốt như châu Âu, Đông Nam Á và Mỹ Latin.

Cuộc chơi EV giờ đã trở thành trò chơi về biên lợi nhuận – và rất ít hãng đủ khả năng chiến thắng. Hơn bất kỳ đổi mới công nghệ nào, tác động lớn nhất của BYD chính là “đặt lại mặt bằng giá mới” cho ngành xe điện toàn cầu.

Theo Financial Times